Ouderschap
is een natuurrecht
Nu
is het zo dat de natuur het mogelijk heeft gemaakt voor hele volksstammen om
ouder te worden zonder enige professionele kwalificatie. Het is niet zo dat
mensen eerst een examen moeten afleggen na een lange studie om zich te mogen of
te kunnen voortplanten, want dat gaat helemaal vanzelf. Door onze
biologische aanleg kunnen wij als mensen kinderen op de wereld zetten en die
mogen wij op grond van de bloedband die we met het kind hebben opvoeden en
leiden naar de volwassenheid (3), volgens de in ons gezin geldende normen en
waarden, vaak in relatie met de in de bredere sociale context geldende normen
en waarden van de samenleving. Sinds de verzuiling grotendeels uit de
samenleving is verdwenen en mensen zich in veel mindere mate identificeren met
een bepaald gedachtegoed uit een subcultuur (een religieuze richting of een duidelijke
politieke signatuur vergelijkbaar met een religieuze overtuiging) is de
maatschappij met haar vermenging van waarden die vroeger veel sterker
gescheiden waren, een allegaartje geworden dat wij op grond van het verleden nog
enigszins als een gemeenschappelijke cultuur ervaren, al is het aan slijtage
onderhevig. Terecht wordt vaak gezegd dat het niet veel meer uitmaakt op welke
partij iemand zijn stem uitbrengt, omdat de waardestelsels van de
verschillende partijen bijna niet meer uit elkaar te houden zijn. De PvdA heeft
de VVD jarenlang de helpende hand geboden bij de afbraak van de sociale
voorzieningen (en probeert dat nu weer een beetje ongedaan te maken zonder te
vertellen dat zij destijds vooraan zat bij de ondermijning van het stelsel), de
VVD zelf volgt tegenwoordig de milieu agenda van Groen Links, het christelijke
CDA is niet langer te betrappen op religiositeit of spiritualiteit van enige
betekenis en zelfs haar gezinswaarden worden onder leiding van minister Hugo de
Jonge tot de grond toe afgebroken. (4) Het gezin is niet langer ‘de hoeksteen
van de samenleving’ maar het grootste risico voor de samenleving, omdat ouders a priori een gevaar zijn voor het opgroeiende en zelfs het nog ongeboren kind. (5)
De samenleving is niet langer gebouwd op stabiele gezinnen met capabele ouders
die gezonde en gelukkige kinderen afleveren die hun plaats in de samenleving op
een volwaardige manier gaan innemen, maar op een overheid die via school (6) en
jeugdzorg in gezinnen binnendringt voordat ouders de fout in gaan bij de
opvoeding van hun kroost.
Dr Jan Macvarish – sociologist of
interpersonal relationships, parenting, family life, health, sex and intimacy;
author, Neuroparenting: the expert invasion of family life
Jeugdhulp wordt staatsopvoeding
Gezinswaarden
worden geleidelijk aan getransformeerd tot staatswaarden waar gezinnen of ze
willen of niet aan moeten voldoen. (7) Ze worden opgelegd aan de samenleving
in plaats van dat ze groeien vanuit de samenleving, omdat de roep vanuit de samenleving
heeft plaatsgemaakt voor lobbygroepen met hun eigen belangen. De overheid
reageert niet op een samenleving die dynamisch voortschrijdt, maar anticipeert
dat ouders in de nabije toekomst steeds gevaarlijker zullen worden voor hun
eigen kinderen en probeert er alles aan te doen om dit te voorkomen. Vooral
vanwege het kostenplaatje voor de zorg, maar zeker ook als preventie tegen
jeugdcriminaliteit, schooluitval en maatschappelijke destabilisering van grote
groepen mensen op langere termijn. De vraag is nu waarom de overheid dit denkt
en waarom zij meent alle antwoorden te hebben voor deze klaarblijkelijk te
voorziene problematiek. We zien in Frankrijk nu dagelijks gevechten tussen
politie-eenheden en groepen brandweerlieden, beroepsgroepen die in tijden van
crisis juist intensief met elkaar moeten kunnen samenwerken, dus er is in de
samenleving zeker iets aan de gang dat een weg lijkt te openen naar chaos en
anarchie. Maar waarom dan toch? Europa is toch zo fantastisch? Nederland doet
het toch aardig in economisch opzicht en de meeste mensen hebben toch best een
aardig leven, dus waar is de overheid zo beducht voor? Wat is er op dit moment
in de samenleving aan de hand dat de overheid impliciet met haar beleid laat
zien de opvoedkwaliteiten van ouders zover te wantrouwen, dat iedere ouder
gecontroleerd moet worden en onder een pedagogische curatele van de Staat moet
vallen, zelfs vanaf het prenatale stadium. (8) Dat hoefde twintig jaar geleden
ook niet en toen waren er ook al opstandige pubers of ouders met een verslaving
of echtscheidingsproblematiek.
Professionalisering
Ik
kom terug op het woord ‘professionaliseren’ in verband met de jeugdzorg. Want
die belofte wordt ook al meer dan vijfentwintig jaar gedaan, dat ze gaan
professionaliseren. Niemand onder de jeugdzorgouders die daar in de praktijk
iets van merkt, maar ‘veel beloven en weinig geven doet de gek in vreugde
leven’ dus om de zoveel jaar wordt die belofte hernieuwd. En omdat er steeds
weer nieuwe generaties ouders onder de jeugdzorg-terreur en de karikatuur van
het jeugd- en familierecht vallen, komen de overheid en de jeugdzorgsector er
vaak mee weg. Politici rouleren nog sneller dan jeugdzorgbestuurders, dus tegen
de tijd dat de gemiddelde minister of wethouder jeugdzorgzaken er achter komt
wat voor een puinbak de sector is lonkt er godzijdank alweer een ander baantje
aan de horizon. Die professionalisering is zich weliswaar na zoveel jaar
eindelijk aan het voltrekken, maar niet in de betekenis die ouders zich ervan
hadden voorgesteld, die van snellere en betere diagnoses van kind-eigen
problematiek, effectieve en integrale gezinsondersteuning die hulp zo mogelijk
weer overbodig maakt (Transitie-belofte), inlevingsvermogen in de situatie van
ouders, minder juridische dreiging en minder onnodige uithuisplaatsingen,
betere voorlichting aan het begin van hulpverleningstrajecten over vormen van
hulp, betere voorlichting aan ouders over de psychologie van het opgroeiende
kind (niet alles uit handen nemen) en duidelijke voorwaarden waar ouders aan
kunnen voldoen om ‘pedagogisch bekwaam’ te worden zonder juridische adders
onder het gras wat ze weer terug brengt bij af. Het effectief tegengaan van
omgangsfrustratie na een echtscheiding is uitvoerig onderzocht, maar met de zo
kenmerkende ruggengraatloosheid van de systeemverantwoordelijke overheid in jeugdzorgzaken
kan de kans op handhaving door de sterke arm der wet nihil worden geacht. Ook
daar is geen kwaliteitsslag gemaakt. Nee, met professionalisering van de
jeugdzorg wordt op dit moment bedoeld ‘het volledig lamleggen van de zelfbeschikking
in het ouderschap’ via een systeem van ketenpartners die een gesloten ring
vormen rondom gezinnen, die niet langer in werking treedt bij crisis-gevallen
maar die normatief aanwezig is en blijft in het leven van ouders en kinderen
tot ze achttien jaar oud zijn en straks zelfs zesentwintig. (9)
Wáár
is de crisis?
De
overheid bepaalt via school en jeugdzorg wat een ‘goede opvoeding’ is en een
kind niet naar school sturen (wegens overbelasting in niet-Passend Onderwijs
voor een autistisch kind) is automatisch ‘kindermishandeling’. De overheid
heeft school uitgekozen als voornaamste instrument om het gezinsleven te
beïnvloeden, dus onttrekking van het kind aan dat instituut -hoe legitiem ook
geredeneerd vanuit de psychologie van het kind- is in feite ‘staatsgevaarlijk’
omdat de overheid niet geeft om individuele kinderen, maar uit is op totale
controle over gezinnen. (10) De vraag is waarom de overheid zoveel controle wil
uitoefenen, zeker gezien het feit dat de cijfers kindermishandeling uit
prevalentieonderzoeken al jaren hetzelfde beeld laten zien en er dus geen
schrikbarende toename is van lichamelijk of psychisch geweld tegen kinderen.
Daarbij kan nog vermeld worden dat zelfs deze cijfers behoorlijk aan de hoge
kant zijn, omdat in de huidige jeugdzorgpraktijk veel meer zaken als mishandeling
worden beschouwd dan in het verleden. ‘Pedagogische
verwaarlozing’ is een containerbegrip dat werkelijk alles kan omvatten wat niet
tastbaar is en mag met de autoriteit van een jeugdzorgprofessional bij de
kinderrechter worden neergelegd als ‘bewijsvoering’ alsof het een gloeiend
pistool betreft. Niemand kan zich daar tegen verweren.
De juridische positie
van ouders in jeugdzorgzaken is al helemaal dichtgetimmerd in het voordeel van
de instanties, dus waarom wil de overheid haar greep op gezinnen dan nog verder
uitbreiden? De vraag is eigenlijk belangrijker dan het antwoord. Ik
kan tal van redenen verzinnen, maar de overheid heeft de plicht dat zelf te
doen. Zij maakt een beleid dat verregaand de integriteit van het gezinsleven
schendt en dat stevig met de privacywetgeving schuurt, zonder duidelijk te
maken aan een groter publiek waarom al deze maatregelen nodig zijn. Waren
ouders toen er nog geen SMECC, Girfec, ACE’s, ABE’s KansrijkeStart of Kansencirkel (11) bestonden
dan zo ongelukkig en onbekwaam dat er enkel rampspoed werd voortgebracht door
de gezinnen die nog niet gezegend waren met een cordon aan hulpverleners en de
signaleringsystemen, zoals die vandaag de dag worden opgetuigd? Uit welke
extreme noodzaak ontstaan de extreme middelen die worden ingezet om alles en
iedereen in de gaten te houden en waarom is ‘risico’ de vlag die elke lading
dekt. Is er een leven denkbaar zonder risico? (12) En als er volgens de
overheid onaanvaardbare risico’s zijn die opgroeiende kinderen op dit moment
bedreigen, die veel verder gaan dan de zorgen en tegenslagen uit een recent
verleden, dan krijg ik als burger daar graag de toelichting bij. Leg dan maar
rustig uit welke ramp er langzaam op ons afkomt, in plaats van allerlei
alarmvlaggen te zwaaien zonder dat iemand weet welke crisis ons heeft
getroffen.
Sven
Snijer
(1).‘…parenting
has become problematized and increasingly understood as a skills activity
requiring training, support, and surveillance.’ https://journals.sagepub.com/doi/full/10.1177/2158244016629525
Norway’s Barnevernet and The Future of Parental Rights
Wordt
argwaan de norm?
Risicofactoren die gevonden zijn in het
onderzoek bij oudere kinderen zijn al werkzaam vanaf de geboorte. https://www.daimh.nl/bestuur/publicaties/vroeg-investeren-loont/
(2) Jeugdzorg infiltreert het onderwijs http://svensnijer-essays.blogspot.com/2019/09/girfec-jeugdzorg-infiltreert-het_27.html
Jeugdcoaches op School (JOS) van start in
Lansingerland
(3)De
familierechtelijke minimumstandaard voor competent ouderschap. De
M van SMECC: de minimumstandaard ofwel de familierechtelijke regeling van de
uitoefening van ouderlijk gezag nadat aan minimale criteria voor voorbereid
ouderschap is voldaan. Ouderlijk gezag is dan geen automatisme meer bij de
geboorte van een kind, maar iets dat voorbereiding en waar nodig extra
ondersteuning vereist. https://www.socialevraagstukken.nl/stel-eisen-aan-ouderschap-en-voorkom-kindermishandeling/
SMECC: de toekomst van effectieve preventie
kindermishandeling?
Op weg naar voorbereid en toegerust ouderschap
(4)De wonderkinderen van Hugo
Georganiseerd
door VWS in samenwerking met Pharos en het College Perinatale Zorg
(5)Primaire preventie is aan de orde wanneer er (nog) geen problemen zijn.
Risicofactoren
voor ouder-kind-relatieproblemen kunnen al vóór de geboorte van het kind
geïdentificeerd worden.
Binnen
de ZON-aanpak betekent dit dat er zowel een leerkracht als een
jeugdhulpverlener voor de klas staan. De leerkracht kan zich meer concentreren
op zijn vak en hoeft niet (meer) van alle zorgmarkten thuis te zijn. De
(jeugd)hulpverlener ziet de kinderen vanaf jonge leeftijd en kan de
ontwikkeling van dichtbij volgen.
(7)
SMECC: de toekomst van effectieve preventie kindermishandeling? https://www.maastrichtuniversity.nl/nl/blog/2018/07/smecc-de-toekomst-van-effectieve-preventie-kindermishandeling
(8)Vereniging
DAIMH https://www.daimh.nl/ is gelieerd aan
de internationale
https://waimh.org/? Die de pseudowetenschap ACE
(Adversed Childhood Experiences propageert.
(9)Alle kinderen in beeld
(10)
Staatsovername
van alle kinderen in Nederland
Kloppen
de cijfers kindermishandeling?
(11)The ACE Survey is Unusable Data
All the ACEs: A Chaotic Concept for Family Policy and
Decision-Making?
Adverse Childhood Experiences Are Not the Answer for
Policy
A Critique of the Adverse Childhood Experiences
Framework in Epidemiology and Public Health: Uses and Misuses
Everyone wants to help people who have been through childhood trauma, but is Scotland taking the right approach? https://www.tes.com/news/aces-campaign-cause-worry-or-celebration
Stop
using the Adverse Childhood Experiences Checklist to make claims about trauma
causing physical and mental health problems
KansrijkeStart en de eerste duizend dagen:
We Are Not Determined by Early Experiences
The claim
that human beings are set in stone by the age of three is groundless. Infant
determinism needs to be challenged, not only because it is a simplistic
interpretation - and in many cases, a distortion - of the data, but because of
its consequences. This pessimistic view of human beings allows the state to
meddle increasingly in family life. https://www.psychologytoday.com/us/blog/reclaiming-childhood/201307/we-are-not-determined-early-experiences?amp&__twitter_impression=true
The risks of
pathologising normal family life
Blinded by
neuroscience: social policy, the family and the infant brain
Current
social policy initiatives are promoting early intervention to improve the lives
of disadvantaged children. Neuroscientific evidence is prominent in this
discourse, creating the lustre of science, but too much has been taken on
trust. In particular, the argument that the first three years are critical has
created a now-or-never imperative to intervene before irreparable damage is
done to the developing infant brain. Overall, we show that the infant brain is
not readily susceptible to permanent and irreversible damage from psychosocial
deprivation. Rather, plasticity and resilience seem to be the general rule. The
co-option of neuroscience has medicalised policy discourse, silencing vital moral
debate and pushing practice in the direction of standardised, targeted
interventions rather than simpler forms of family and community support, which
can yield more sustainable results. https://www.ingentaconnect.com/content/tpp/frs/2012/00000001/00000003/art00008
Most parents today have accepted the message that the first three years of a baby's life determine whether or not the child will grow into a successful, thinking person. But is this powerful warning true? https://www.bol.com/nl/f/myth-of-the-first-three-years/9200000000415938/