Vanwege de rekentoets kunnen en willen mijn dochters
niet naar het regulier middelbaar onderwijs. Ik heb een tweeling van 12 jaar
die onlangs op het middelbaar hadden moeten starten. Echter, ze hebben
respectievelijk dyslexie en dyscalculie, met een zeer grote discrepantie.
Dochter Katja met dyscalculie scoort met rekenen nog onder niveau
praktijkonderwijs. Voor alle andere vakken scoort zij hoog, VWO-niveau. Zij
heeft Asperger met hoogbegaafdheid en is uitstekend leerbaar. Dochter Ruby
heeft ernstige enkelvoudige dyslexie, ook met een zelfde grote discrepantie.
Zij heeft optimale software ondersteuning nodig voor lezen en spelling. Vanwege
haar dyslexie heeft zij ook last van dyscalculie (draait cijfers om). Ook zij
heeft Asperger met hoogbegaafdheid en is uitstekend leerbaar.
Schoolleiders stellen bewust laat in de leerweg diagnoses
De discrepantie is ontstaan omdat scholen bewust zo
laat mogelijk diagnoses laten stellen. Hiermee voorkomt men dat men al in een
vroeg stadium wettelijke basiszorg moet verlenen in de vorm van een
ondersteuningsprogramma (op maat). Dat kost docent en Intern Begeleider
namelijk tijd en inspanning. Geld, overbelasting van docenten en als
schoolleider niet weg komen met goedkope onervaren docenten, zijn de redenen om
zo laat mogelijk te diagnostiseren. Daarbij wordt men afgerekend op het resultaat.
Het is dus schering en inslag dat pas aan het eind van groep zeven diagnoses
dyslexie en dyscalculie worden gesteld. Als men ze al wil stellen, want soms
schuift men ze gewoon door naar het voortgezet onderwijs, zodat die na het
eerste leerjaar alsnog diagnoses moeten stellen. De leerachterstand is dan al
enorm en niet meer in te lopen. Met ernstige gevolgen voor de leerweg van de
leerling, omdat een te laag VO advies zal volgen. Indien men eerder
diagnosticeert en dus eerder de leerachterstand wegwerkt, zou de leerling een
hoger advies VO kunnen krijgen en meer gemotiveerd zijn. Daarnaast is het bij
dyslexie door een vroegere inzet van Kurzweil (alleen mogelijk indien
gediagnostiseerd) mogelijk om beter te presteren en niet al met een achterstand
op het middelbaar onderwijs te starten.
Buiten boord gegooid
Mijn dochters hebben geen zicht op een diploma vanwege
de rekentoets. Starten op het middelbaar in de wetenschap dat je toch geen
diploma zult halen is zó demotiverend. Daarbij is op de basisschool gebleken
dat het bestuur hen het leven zuur heeft gemaakt. Ze zijn beschadigd, louter en
alleen omdat de directeur van de basisschool geen zin had in dit soort
leerlingen en werkelijk alles in de strijd gooide om zich te ontdoen van
zorgleerlingen. Passend Onderwijs vond hij maar moeilijk en met name de
inspannings-en resultaatverplichting was hem teveel. Ook bleek dat er van geen
van de drie diagnoses van mijn dochters voldoende kennis aanwezig was op de school.
De inspectie op de hoogte gesteld
Ik heb het ministerie OCW en de inspectie hiervan op
de hoogte gesteld. Zij hebben de zaak van mijn dochters, Katja en Ruby gevolgd*.
Beide meisjes zijn afgelopen schooljaar in groep acht thuis komen te zitten, in
feite buiten boord gegooid. Het voortgezet onderwijs had ook wel in de gaten
dat ze de meisjes extra moesten bijspijkeren om door de rekentoets te komen en
dat er dus een grotere inspanning van hen werd gevraagd. Daar hadden ze geen
zin in, dus werden de meisjes ingeschaald op VMBO basis kader i.p.v. VWO. Er
moest dan maar gestapeld worden om via die route uiteindelijk VWO te kunnen
doen. Vanuit deze motivatie onevenredig stapelen is tegen de rechten van de
mens, nog daargelaten dat Katja en Ruby zich met hun intelligentie helemaal
niet thuis voelen op -en tussen- het VMBO. Ze zouden maar een rare eend in de
bijt zijn. Immers, dat ondervonden ze al op de basisschool. Zelfs de docenten
vonden het maar irritant dat ze altijd zo super snel klaar waren met hun werk
en konden niets verzinnen om ze meer uitdaging te geven behalve meer van hetzelfde.
En daar hadden Katja en Ruby geen zin in.
Gedemotiveerd en gedesillusioneerd
Onevenredig stapelen zou ze járen extra kosten. Op die
manier blijven er minder arbeidsjaren voor ze over (die de overheid kan
belasten), zodat er aan twee kanten geld wordt verspild. Mijn kinderen zullen
na een zinloos en verveeld verblijf op het VMBO totaal gedemotiveerd en
gedesillusioneerd hun leerweg beëindigen zodra de leerplichtige leeftijd
bereikt wordt met alle gevolgen van dien. Werkloosheid dreigt en laag geschoold
als ze zijn, zullen ze niet meer dan een simpel baantje hebben. De samenleving
loopt op die manier een groot deel van hun potentieel mis. Katja en Ruby behoren
eigenlijk met hun talent en intelligentie een diploma te kunnen halen op VWO-niveau
om vervolgens naar de universiteit te kunnen doorstromen. Wij maakte bezwaar
tegen het veel te laag inschalen van onze kinderen vanwege een rekentoets. Via
een advocaat dwongen wij met succes een hoger voortgezet onderwijs advies af, maar
op voortgezet onderwijs starten met een afgedwongen hoger advies maakt dat je
kinderen het niet makkelijk krijgen daar. Op enige medewerking en begrip hoef
je dan niet te rekenen en op een goed onder-steuningsprogramma evenmin. En dan nog blijft het probleem van geen zicht hebben op
een diploma bestaan, want ze zouden nooit door de rekentoets komen. Niet op
VMBO en zeker niet op VWO.
Thuisonderwijs
In de wetenschap dat er geen zicht is op een diploma en
de bevestiging daarvan door Passend Onderwijs en Voortgezet Onderwijs, besloten
mijn dochters dat het geen enkele zin had om naar het regulier middelbaar onderwijs
te gaan. Wij overwogen thuisonderwijs, zodat het mogelijk was om deelcertificaten
te halen op VWO niveau en rekenen op een lager niveau of om helemaal bètavrij te
kunnen studeren. (Bètavrij studeren kan op geen enkel VO meer.) Om
thuisonderwijs te geven woonde wij al net 1 km over de grens, in België. Dat
vergt echter nogal wat van ons als ouders. Daarbij stuit je op andere problemen
zoals de sociale interactie met leeftijdgenoten. Een 'oplossing' werd gevonden
in Democratisch Onderwijs, naar Amerikaans voorbeeld van Sudbury Schools, maar
de vraag is wat er daar van hen terecht komt. Voorlopig moeten ze eerst
herstellen na beschadigd uit het regulier basisonderwijs te zijn gekomen. Democratisch
Onderwijs is particulier onderwijs dat niet door de overheid wordt bekostigd. Het
kost ons een rip uit het lijf en wij krijgen geen enkele compensatie nu onze
dochters geen regulier (en dus bekostigd) onderwijs kunnen volgen vanwege de
rekentoets.
Mijn verzoek aan de overheid is om hoogbegaafde
leerlingen met een disharmonisch ontwikkelingsprofiel dispensatie te geven voor
de rekentoets, om te zorgen dat ze toch goed onderwijs kunnen volgen. En indien
de overheid daar niet aan kan voldoen, in ieder geval te zorgen voor terugbetaling
van schoolkosten die worden gemaakt buiten het reguliere onderwijs. Verder zou
ik graag zien dat schoolbesturen die zich weinig of geen inspanning getroosten
om speciale leerlingen met voldoende potentieel binnen de school te houden -en
dus niet voldoen aan de opzet van het Passend Onderwijs- hier niet meer zo gemakkelijk mee weg komen.
Er zouden financiële consequenties verbonden moeten worden aan het buitenboord
laten vallen van zorgleerlingen die onvoldoende ondersteuning hebben gekregen
naar het ideaal van het inclusieve onderwijs. Naar de huidige werkwijze lopen
leerlingen die speciale aandacht nodig hebben door zowel onkunde als
desinteresse een leerachterstand op, met alle gevolgen later voor hun
maatschappelijk functioneren. Mijn dochters Katja en Ruby zijn ten onrechte
buitenspel gezet.
Petra K.
*Vanwege
privacyredenen zijn de namen van de kinderen gefingeerd