Een
tijdje geleden zag ik een programma over complot-denken en de onjuiste manieren
waarop mensen hun verstand gebruiken. Het blijkt dat we veel dingen voor waar
aannemen die toch onwaar blijken te zijn na een goed rationeel onderzoek. Om dit
tegen te gaan is het nodig om een aantal van die associatieve misleiders in ons
eigen brein te ontmaskeren waardoor we toegang krijgen tot de werkelijke
feiten over de wereld om ons heen. Zo moeten we bijvoorbeeld niet zomaar
genoegen nemen met de feiten of fenomenen die ons eigen gelijk bevestigen, maar
ook durven kijken naar die gegevens die ons geloof in iets zouden kunnen
ondermijnen. Een goed streven dus om het eigen brein te zuiveren van
irrationele opvattingen, vooral als het gaat om fundamentele misvattingen over
belangrijke onderwerpen, zoals het idee dat autisme wordt veroorzaakt door
vaccinaties. Ik weet uit eigen ervaring dat deze stelling onjuist of op zijn
minst onwaarschijnlijk is. Mijn beide kinderen waren al met autisme
gediagnosticeerd nog voordat ze ooit één vaccinatie hadden ontvangen (wij waren
daar vroeger principieel op tegen om heel andere redenen), maar ik kan
begrijpen dat er mensen zijn die door verkeerde associatie menen dat hun kind
autisme gekregen heeft van een vaccinatie, wanneer de autistische signalen pas zichtbaar
worden nadat ze zijn ingeënt. Logischerwijs is dat altijd het geval, omdat
kinderen al op jonge leeftijd worden ingeënt, terwijl autistisch gedrag
meestal pas vanaf het vierde levensjaar of nog veel later wordt gesignaleerd. Een
voorstelbare vergissing, maar wel een die weerlegd moet worden omdat het tot
onnodige paniek kan leiden die de volksgezondheid in gevaar kan brengen.
Ook
het idee dat de Amerikaanse overheid zelf het World Trade Center zou hebben
opgeblazen op 11 september 2001 is niet rationeel, omdat de daders bekend zijn
en ook de financiële stromen uit Saoedi Arabië die deze terroristische daad
mogelijk hebben gemaakt nadien aan banden zijn gelegd. Het geeft veel
Amerikanen kennelijk een te machteloos gevoel om te moeten aanvaarden dat de
terroristen alle geheime diensten te slim af zijn geweest en zonder veel moeite
de VS in het financiële en culturele hart wisten te treffen. De nooduitgang van
het brein in dit soort van gevallen van een onverteerbare werkelijkheid is dat er
een complot achter zit van de eigen regering, omdat die nog schijnbaar binnen
de eigen macht ligt om te controleren en ter verantwoording te roepen. Met een
land dat aan de andere kant van de wereld ligt, waarvan je de taal en cultuur niet begrijpt, is
dat een stuk ingewikkelder. Daarnaast staan veel complottheorieën in de VS in
een lange traditie van wantrouwen tegen de eigen overheid, wat zich uit in het
bestaan van talloze burgermilities en de nog altijd grote populariteit van de
NRA ondanks de vele doden als gevolg van schietpartijen op scholen.
Van rede naar
klimaathysterie
Principieel
juich ik de trend van het verkrijgen van een rationelere kijk op de werkelijkheid
toe en ik vond de Amerikaanse ‘Rally for Reason’ een paar jaar geleden dan ook
een teken van nieuwe hoop voor mensen die hun eigen verstand als een belangrijk
wapen beschouwen in de strijd tegen vooroordelen, blind geloof, bijgeloof en
allerlei vormen van emotioneel gedram van degenen die allergisch zijn voor
kennis en feiten. Helaas lijkt dit in het huidige klimaatdebat juist weer een verkeerde
wending te nemen, omdat er een emotioneel geloof is ontstaan in een bepaalde
verzameling van feiten waar opeens geen alternatieve feiten meer tegenover
mogen worden gesteld, noch een kritische analyse van de gepresenteerde feiten
(hoe ze door de jaren heen verschillende malen bewerkt zijn door de
onderzoekers zelf) en wie zich niet aansluit bij de ‘feiten’ over het klimaat, alsof
het een orthodoxe geloofsverklaring betreft, wordt afgevoerd als een ketter. (1) Het
is tragisch dat mensen cijfers en feiten en het open debat over hoe met cijfers
en feiten om te gaan willen verbieden en menen dat de feiten zelf een soort levende
entiteiten zijn die een beleid kunnen uitstippelen. Na de feitenanalyse en het noodzakelijke
debat hierover is er ook nog eens de vraag hoe we de nodige veranderingen zo
verantwoord mogelijk kunnen doorvoeren, maar ook daarover mag je van de klimaat-hysterici
geen discussie voeren. Er is voor hen maar één feitenpakket en één oplossing en
die bestaat erin de eigen economie zo snel mogelijk om zeep te helpen, terwijl
alle grote landen in de wereld die echt gewicht in de schaal leggen er vrolijk
tientallen vliegvelden en bruinkoolcentrales bijbouwen. De ‘slimme kinderen’
van de Malieveld-demonstratie waar zoveel volwassenen zich aan lijken te
spiegelen vinden bijvoorbeeld dat er duidelijke regels moeten komen ‘zodat
mensen precies weten hoe lang ze mogen douchen’. Heerlijk om die kleine
communisten te horen na-papegaaien wat ze hun Groen Links/D’66-ouders aan de
keukentafel hebben horen zeggen. Als dat onze toekomst is, mag de planeet van
mij snel kapot gaan. Ieder jaar komen er weer zoveel Chinese multimiljonairs
bij die allemaal een zwembad in de tuin willen en de hele wereld rondvliegen
met hun voltallige familie, maar in Nederland gaan we wat minder lang
douchen…en natuurlijk de kraan dicht doen als je je tanden poetst! Oftewel, hoe
een klein land nog kleiner en zieliger kan zijn.
Liegen tegen
kinderen
Ik
schaar mij dus weloverwogen bij de mensen die de strijd aangaan tegen de
gevoelsterreur, die uitgaat van het principe dat alles waar is als het maar met genoeg emotionele weekmakerij gebracht
wordt en helemaal als kinderen er uiting aan geven, want die zijn nog zo puur
en onbedorven. Daarom worden er ook zoveel kinderen gepest op school en worden
sommige tot de rand van zelfmoord gedreven, omdat kinderen zo onschuldig en
lief zijn. Vragen de kinderdwepers die zoveel heil verwachten van het politiek
engageren van kinderen zich nooit af waarom in een land waar alle bestuurlijke
functies gewoon voor iedereen open staan en waar iedere burger zich verkiesbaar
kan stellen, kinderen met zoveel psychisch geweld in die richting geduwd moeten worden?
Als de volwassen bevolking zijn vertrouwen in de politiek verliest vanwege het lage kennisniveau van de gemiddelde politicus of beleidsmaker, de talloze schandalen waardoor de een na de ander moet aftreden, het feit dat ze in de zakken zitten van lobbyisten, het partijpolitieke harnas of het bezig zijn met de eigen carrière in plaats van het algemeen belang, is het dan niet gewoon liegen tegen kinderen dat ze later wat kunnen betekenen voor de samenleving langs die weg? Wat kinderen vooral geleerd wordt in ons systeem is dat je de platgetreden paden moet volgen als je zo snel mogelijk bestaanszekerheid wilt verwerven en je niet teveel bemoeien met mensen die afwijken van de voorgeschreven consensus of het gezamenlijke belang van de subcultuur waar je deel van uitmaakt. Nederland wordt vooral aangedreven door kuddementaliteit. Het bewijs daarvoor is niet moeilijk te vinden, want je hoeft maar notitie te nemen van het feit dat we anno 2019 nog altijd niet in staat zijn om klokkenluiders te beschermen tegen financiële en emotionele destructie door degenen die zijn aangewezen als overtreders, om te weten wat er met je gebeurt als je je geweten volgt afwijkend van de groep. (2) Er wordt geen bescherming geboden aan mensen die ons willen wijzen op fundamentele tekortkomingen bij bedrijven, legeronderdelen, ministeries, banken, ziekenhuizen, etc, waardoor we onszelf kunnen verbeteren. “De vuile was niet buiten hangen” wordt dat meestal genoemd door de lafaards en medeplichtigen.
Als de volwassen bevolking zijn vertrouwen in de politiek verliest vanwege het lage kennisniveau van de gemiddelde politicus of beleidsmaker, de talloze schandalen waardoor de een na de ander moet aftreden, het feit dat ze in de zakken zitten van lobbyisten, het partijpolitieke harnas of het bezig zijn met de eigen carrière in plaats van het algemeen belang, is het dan niet gewoon liegen tegen kinderen dat ze later wat kunnen betekenen voor de samenleving langs die weg? Wat kinderen vooral geleerd wordt in ons systeem is dat je de platgetreden paden moet volgen als je zo snel mogelijk bestaanszekerheid wilt verwerven en je niet teveel bemoeien met mensen die afwijken van de voorgeschreven consensus of het gezamenlijke belang van de subcultuur waar je deel van uitmaakt. Nederland wordt vooral aangedreven door kuddementaliteit. Het bewijs daarvoor is niet moeilijk te vinden, want je hoeft maar notitie te nemen van het feit dat we anno 2019 nog altijd niet in staat zijn om klokkenluiders te beschermen tegen financiële en emotionele destructie door degenen die zijn aangewezen als overtreders, om te weten wat er met je gebeurt als je je geweten volgt afwijkend van de groep. (2) Er wordt geen bescherming geboden aan mensen die ons willen wijzen op fundamentele tekortkomingen bij bedrijven, legeronderdelen, ministeries, banken, ziekenhuizen, etc, waardoor we onszelf kunnen verbeteren. “De vuile was niet buiten hangen” wordt dat meestal genoemd door de lafaards en medeplichtigen.
Macht corrumpeert
vanzelf
Ik
kan me eigenlijk wel voorstellen dat dit soort volwassenen morele steun zoekt bij
een stel onrijpe pubers die al blowend en vunzigheid uitkramend op het
Malieveld voor zichzelf een snipperdag hebben geregeld onder het mom van een
betere wereld. Maar genoeg over het gegeven dat half Nederland uit emotionele
dweilen bestaat die zich als schapen laten leiden door de partijknechten in de
Tweede Kamer die vanwege ongeneeslijke middelmatigheid altijd blijven lachen en
beterschap beloven. Emotionele weekheid, lafheid en immoraliteit zijn het gevolg
van een gebrek aan rationaliteit, omdat het ontbreken van analytisch vermogen
en het kunnen handelen naar de verkregen inzichten de mens automatisch
terugwerpen op een gevoelswerkelijkheid die altijd in verband staat met het
verleden. Je kunt niet vooruitkomen als mens of als samenleving als de analyse
van gevoelens en denkbeelden niet aanzet tot nieuwe onderzoeksvragen. In die
zin is samenzweringsdenken ook regressief te noemen, want het accepteert geen
nieuwe feiten. Alles wat niet deugt in de samenleving lijkt de bevestiging van
een groter geheim gebeuren ‘achter de schermen’ waar de complotdenker al langer
van overtuigd is. Er is nooit een nieuw complot, maar er komen steeds meer signalen
om de reeds verankerde complottheorie te bevestigen. Mijn ervaring met mensen
in hogere posities wanneer ze falen of immoreel zijn, is dat ze het meestal
niet met voorbedachten rade doen. Falen op zich is neutraal, het is niet goed
of slecht, maar gewoon jammer dat er geen betere mensen op die positie zitten en
macht misbruiken heeft een hoge mate van ‘de gelegenheid maakt de dief’ in
zich. De meeste mensen misbruiken hun macht omdat het kan en de
verantwoordelijkheden groot zijn, dus de potentiële schade ook. Eerlijk zijn is
moeilijk en slecht voor de reputatie (zo wordt verondersteld), daardoor kiezen
ook veel mensen in hoge functies voor oneerlijkheid om hun eigen huid of die
van het bedrijf te redden. Een complot kun je dat niet noemen, maar hoe meer
mensen deel gaan uitmaken van het geheim en hoe harder klokkenluiders worden
aangepakt die schoon schip willen maken, hoe meer het dat karakter krijgt in de
ogen van buitenstaanders.
Volautomatisch uit
het ouderschap gezet
Niet ingaan op
systeem-falen
Toch
zou ik het complot-denken niet eenzijdig willen veroordelen, maar het liever in
perspectief zetten. Als degenen die met macht zijn bekleed zich weigeren te
verantwoorden voor hun fouten, geen transparantie verschaffen over hun
werkwijze, zich valselijk verschuilen achter ‘privacy’ omdat daarmee ook hun
eigen handelswijze toegedekt blijft, zich in ‘foldertaal’ blijven uitdrukken in
plaats van in te gaan op concrete beschuldigingen van systeem-falen niet door honderden,
maar duizenden ouders door de jaren heen, aangevuld door advocaten,
psychologen, psychiaters, ex-jeugdzorgwerkers, hoogleraren, ombudsmannen, (oud)rechters
en hun toevlucht blijven zoeken tot dooddoeners en gemeenplaatsen in de
wetenschap dat de jeugdzorg een maatschappelijk segment betreft dat nooit
belangrijk genoeg zal worden voor langdurig diepgaand journalistiek onderzoek
en ook omdat politici geen extra stemmen krijgen als ze zich er hard voor maken, dan
roepen zij het complot-denken in wezen over zichzelf af.
Het is eigenlijk een logisch gevolg dat mensen irrationeel en op een buitenproportionele manier kwade intenties toeschrijven aan een systeem en aan de mensen die er in werkzaam zijn, als ze zonder rationele onderbouwing in een gemarginaliseerde maatschappelijke positie worden gebracht met geen andere verklaring van de rechter dan “Ik geloof de gezinsvoogd”. (5) Niet alleen maakt dat een redelijk mens woedend van onmacht, maar op den duur krijgen sommigen van hen het vermoeden dat in dit omvangrijke systeem waarin hulpverlening en juridische dwang op een ondoorzichtige manier met elkaar samen gaan -waarbij de één is afgedekt door de ander- er verborgen belangen spelen waar de achteloze burger geen zicht op heeft. De verklaring voor de wreedheid en willekeur van het systeem is naar mijn idee veel banaler dan sommige wilde theorieën doen geloven, maar het gemak waarmee ouders hun kind of het gezag kan worden ontnomen geeft in ieder geval niet de indruk dat de jeugdhulp erop gericht is gezinnen beter te laten functioneren en ouders op waarde te schatten en de kans te geven. De samenzwering die ik zelf waarneem bestaat simpelweg uit het niet willen weten en het niet willen verbeteren, tegen de overweldigende hoeveelheid aan valide klachten over jeugdzorg en kinderbescherming in. En of de rechters en de jeugdzorgwerkers het nu zo met elkaar hebben afgesproken of dat het systeem een automatische zelfcensuur afdwingt bij individuen of dat ze via de morfogenetische velden van Rupert Sheldrake spontaan elkaars gedrag zijn gaan kopiëren, het niet willen weten is in de jeugdzorgindustrie op verschillende niveaus nog steeds alomtegenwoordig. Je zou bijna denken dat het aangestuurd wordt…
Het is eigenlijk een logisch gevolg dat mensen irrationeel en op een buitenproportionele manier kwade intenties toeschrijven aan een systeem en aan de mensen die er in werkzaam zijn, als ze zonder rationele onderbouwing in een gemarginaliseerde maatschappelijke positie worden gebracht met geen andere verklaring van de rechter dan “Ik geloof de gezinsvoogd”. (5) Niet alleen maakt dat een redelijk mens woedend van onmacht, maar op den duur krijgen sommigen van hen het vermoeden dat in dit omvangrijke systeem waarin hulpverlening en juridische dwang op een ondoorzichtige manier met elkaar samen gaan -waarbij de één is afgedekt door de ander- er verborgen belangen spelen waar de achteloze burger geen zicht op heeft. De verklaring voor de wreedheid en willekeur van het systeem is naar mijn idee veel banaler dan sommige wilde theorieën doen geloven, maar het gemak waarmee ouders hun kind of het gezag kan worden ontnomen geeft in ieder geval niet de indruk dat de jeugdhulp erop gericht is gezinnen beter te laten functioneren en ouders op waarde te schatten en de kans te geven. De samenzwering die ik zelf waarneem bestaat simpelweg uit het niet willen weten en het niet willen verbeteren, tegen de overweldigende hoeveelheid aan valide klachten over jeugdzorg en kinderbescherming in. En of de rechters en de jeugdzorgwerkers het nu zo met elkaar hebben afgesproken of dat het systeem een automatische zelfcensuur afdwingt bij individuen of dat ze via de morfogenetische velden van Rupert Sheldrake spontaan elkaars gedrag zijn gaan kopiëren, het niet willen weten is in de jeugdzorgindustrie op verschillende niveaus nog steeds alomtegenwoordig. Je zou bijna denken dat het aangestuurd wordt…
Sven Snijer
(5)'Dictatuur
van de jeugdzorg' -Tubantia 28 mei 2016