Het interview met de Turkse zaakgelastigde van de ambassade in Den Haag dat vandaag
verscheen in het AD over de mislukte couppoging in Turkije getuigt van de schrikbarende
goedgelovigheid die momenteel zo kenmerkend is voor veel Turken, vooral binnen
de AKP.(1) Dat de Gülenbeweging tegen alle waarschijnlijkheid in achter
de couppoging zit, daar twijfelt Kurtulus Aykan geen moment aan. Er zijn doden
gevallen, de coup was voor iedereen zichtbaar, dus moet de onvermijdbare
conclusie zijn dat de genoemde beweging schuldig is. ‘De bewijzen zijn er voor
wie ze wil zien’, aldus het hoofd van de ambassade.
Vooralsnog
berust de bewijsvoering echter vooral op de bewering van Erdogan en iedereen
die hem napraat, want de militaire bevelhebber die als eerste verslag deed van
de mislukte coup heeft de beweging niet genoemd. In de VS wachten ze nog steeds
met smart op bewijzen om de uitlevering van Gülen mogelijk te maken, maar Aykan
heeft geen bewijs nodig.(2) Hij is zoals veel Turken een ‘emotioneel mens’ en dan
heb je niet altijd het geduld om op de concrete feiten te wachten, maar moet je
stevig optreden. En dat doet Erdogan dan ook. Daar kunnen duizenden militairen,
onderwijzers, journalisten, rechters en wetenschappers
over meepraten.
Volgens
Aykan is de Gülenbeweging een organisatie die meer dan veertig jaar lang is geïnfiltreerd
in de Turkse democratie. Ze bekleden hoge posities binnen de maatschappij en
zijn een staat binnen de staat geworden. Dit heeft uiteindelijk geleid tot een
couppoging die honderden mensen het leven heeft gekost. Een vreemd verhaal,
want na veertig jaar effectieve (‘geruisloze’) infiltratie heeft zo’n machtige beweging
geen coup meer nodig om aan alle touwtjes te trekken van het overheidsapparaat.
Dan zouden ze hun eigen machtsstructuur omverwerpen, met zoiets primitiefs als
een slecht geplande militaire actie. De bewering dat de Gülenbeweging al lange
tijd op een verborgen manier maatschappelijke invloed probeert te verwerven is
niet nieuw en wordt door verschillende Turkije-experts bevestigd, maar dat
betekent niet dat een couppoging een logisch middel is voor deze beweging als
sluitstuk van veertig jaar stille infiltratie.
Vooral
dat gebrek aan logica is storend als AKP gezinde mensen aan het woord
zijn, want het houdt niet op bij één tegenstrijdigheid in het verhaal van de
zaakgelastigde. Zo zouden er ook hooggeplaatste stafmedewerkers op de Turkse
ambassade in verband gebracht zijn met de Gülenbeweging, ‘getalenteerde mensen
met wie hij uitstekend heeft samengewerkt’. Niets wees erop dat zij met
staatsondermijnende activiteiten bezig waren, dus voor mensen met gezond
verstand zou het een logische reactie zijn om twijfels te hebben bij de geuite
beschuldigingen (om niet te hoeven twijfelen aan de eigen mensenkennis en
observatievermogen), maar niet voor een in samenzweringsdenken gemarineerde
Turkse geest. De schuld van de tot voor kort gewaardeerde collega’s lijkt onmiddellijk
vast te staan op grond van de wetenschap dat de Gülenbeweging zoveel talent
heeft voor geruisloze infiltratie. Wie zou je dan niet wantrouwen?
Merkwaardig
is ook dat de lijstjes die circuleren van Gülenverdachten al niet veel eerder
gebruikt zijn voor de arrestatie van deze ‘terroristen’ lang voor de couppoging,
als het bewijs voor hun staatsinfiltratie de afgelopen veertig jaar zo
overvloedig beschikbaar is. Want de Turken zijn toch niet opeens in juli 2016
wakker geworden, of om wat preciezer te zijn in 2013, toen Erdogan een
persoonlijke aanvaring kreeg met Gülen? Volgens Aykan wordt ‘wie veertig jaar infiltreert
vroeg of laat door de Turkse diensten opgespoord’, wat ons ofwel moet doen
geloven dat die diensten veertig jaar hebben liggen slapen of dat ze niet
eerder mochten ingrijpen omdat dit een zekere AKP-leider zo uitkwam toen de
politieke verhoudingen nog wat anders lagen. Bovendien was het naar zijn eigen theorieën
waarschijnlijker geweest dat de Turkse diensten zelf na veertig jaar voldoende geïnfiltreerd
zouden zijn door de Gülenbeweging om niets van ze te vrezen te hebben. Het gaat
immers om mensen met ‘hoge maatschappelijke posities’ en het kunnen mensen zijn
met wie je dagelijks werkt…
Sven Snijer
(1)http://www.ad.nl/dossier-nieuws/wie-gulen-steunt-is-een-terrorist~a1dabde2/
(2)“De Turkse regering heeft de Verenigde Staten formeel
verzocht om uitlevering van de Turkse geestelijke leider Fethullah Gülen
gevraagd. (…) Gülen had volgens de regering in Ankara de hand in de mislukte
staatsgreep van half juli. Daar zou het uitleveringsverzoek echter niet mee te
maken hebben. Het zou om andere zaken gaan. Onduidelijk is welke.” http://fd.nl/economie-politiek/1164527/washington-bevestigt-verzoek-ankara-om-uitlevering-gulen
Update: 17 januari 2016
Update: 17 januari 2016
"De
beslissing om een staatsgreep te plegen was het gevolg van vrees voor komende
zuiveringen", staat in het rapport te lezen. "Het is waarschijnlijk
dat een groep officieren, bestaande uit Gülenisten, Kemalisten, tegenstanders
van de regeringspartij AK en opportunisten achter de coup zat."
