De
Turken zijn voor het oog van de wereld verenigd en eensgezind in hun streven de
‘democratie’ in hun land te beschermen.(1) In werkelijkheid zien we geen
politieke eenheid, maar een opleving van Turks nationalisme.
Het gepolariseerde
land kent alles behalve eensgezindheid, want nooit eerder waren de politieke
tegenstellingen in Turkije zo groot en de oplossingen zo ver weg. Het enige wat
de Turken nu verenigt is de nationale trots voortkomend uit een gevoel van
verongelijktheid richting Europa, het continent dat de groeiende autocratische
neigingen van Erdogan met lede ogen moet aanzien.
Erdogan vergroot iedere dag
zijn greep op het land en in toenemende mate ontstaat er een collectief
stockholmsyndroom onder de Turken buiten zijn AK-partij. De parlementaire
onschendbaarheid van zijn politieke tegenstanders is opgeheven, dus is het
tegenwoordig raadzaam om mee te buigen met zijn grillen en in te stemmen met
zijn pogingen de aandacht van Turkije’s interne problemen af te leiden richting
de Europeanen die zogenaamd niets begrijpen van Turkse politiek.
AKP is hypocriet
De
heksenjacht op de Gülenbeweging vertegenwoordigt tien kilo boter op het hoofd
van Erdogan die lange tijd heeft samengewerkt met Fetullah Gülen, totdat er
vanuit zijn beweging beschuldigingen werden geuit richting de AKP en Erdogan’s
familie over corruptie en wapendeals met Islamitische Staat. Vanaf dat moment
werd Gülen de grote vijand en zijn organisatie werd van de ene op de andere dag
beschouwd als staatsgevaarlijk. De verhalen dat Gülen op een georganiseerde
manier probeerde te infiltreren in het staatsapparaat om op die manier de macht
over te nemen in Turkije werden verspreid als een nieuwtje, terwijl deze
bureaucratische en culturele machtsovername al jaren gaande was met toestemming van Erdogan en zijn AKP. Ze waren
namelijk eensgezind in het streven de strikte scheiding tussen kerk en staat op
te heffen en beiden hadden hun zinnen gezet op vermindering van de macht van de
militairen, die in het verleden verschillende malen ingrepen met een coup of
ermee dreigden als ze meenden dat de democratie in gevaar was door islamisme.
Turkije heeft het bewijs tegen Gülen voor zijn poging tot staatsgreep nog steeds
niet rond, maar evengoed waren de Turken daags na de mislukte coup al op hun
teentjes getrapt dat de VS niet onmiddellijk wilden toegeven aan hun verzoek om
uitlevering, waardoor ook zij verdacht werden van medeplichtigheid aan het
‘complot’ tegen Turkije.
Gülen niet
achter couppoging
Volgens
hoogleraar Turkse talen en cultuur aan de Universiteit Leiden Erik-Jan Zurcher
is de kans dat de Gülenbeweging achter de coup zat bijzonder klein: "Het
is niet de manier van werken van de Gülen-beweging", zegt Zurcher.
"Die werkt veel meer via infiltratie van het overheidsapparaat, en
niet via openlijk geweld. Daarnaast heeft de beweging weliswaar een sterke
positie binnen de politie, maar niet bij het leger."(2) Toch wordt er nu
een grote show opgevoerd waarbij het lijkt alsof de Turken zich massaal scharen
achter hun grote leider met de Gülenbeweging als zondebok. Verschillende
personen die zelf geen aanhanger zijn van Erdogan zullen hier baat bij hebben
in het besef dat zij straks aan de beurt zijn als ze nu niet openlijk hun
loyaliteit laten zien. Turkije
is allerminst een politieke eenheid of zelfs maar één volk, want dat is een
beeld dat men wil uitdragen naar de buitenwereld. Er woedt een virus van
nationalisme dat samenhangt met een politiek isolement, zoals we dat ook zien
in het Rusland van Poetin. De beste manier om je eigen volk te verenigen is het
creëren van een gemeenschappelijke vijand en dat is voor Erdogan Europa en de
VS.
‘Islamofobie en
anti-Turkse sentimenten’
Het
krokodillentranenverhaal van de Turkse minister Cavusoglu in gesprek met de NOS
was wat dat betreft eersteklas poppenkast. (3) Erdogan zou nooit hebben gewild
dat Gülenaanhangers in Europa aangevallen werden door AKP-sympathisanten, want
hij rekende erop dat de afzonderlijke landen in Europa wel zouden zorgen voor
de openbare orde. Alsof wij in Europa niets beters te doen hebben dan hier de
politieke en etnische onlusten tussen Turken te bestrijden die het directe
gevolg zijn van het opruiende en provocatieve taalgebruik van de grote
schreeuwer uit Ankara. Het is overduidelijk dat de politieke zuiveringen die
door Erdogan worden uitgevoerd met persoonlijke vetes te maken hebben en
machtsstrijd. Wij hoeven als Europa geen partij te kiezen voor Erdogan of
Gülen, omdat het niet uitmaakt welke persoon of partij probeert met onheuse
middelen en maatregelen de eigen macht te versterken en politieke tegenstanders
uit te schakelen; militairen, Gülen, AKP, PKK, etc. Cavusoglu speelde bij de NOS zijn slachtofferrol met verve: "Europese
leiders en media gebruiken de coup en de nasleep daarvan om hun echte gevoelens
te tonen: haat, islamofobie en anti-Turkije-sentimenten." De Gülenbeweging
is volgens hem geen gewone oppositie, maar een ‘terroristische organisatie’.
Waarom legt hij dan niet even uit waarom de AKP tot 2013 gewoon zaken deed met
deze ‘terroristen’?
Tirannie van de meerderheid
Zorgelijker dan de valse boodschap dat Erdogan de
democratie wil beschermen is het gegeven dat veel Turken -ook hier in Nederland-
helemaal niet geïnteresseerd zijn in het democratisch gehalte van Erdogan en
zijn partij. Ze willen graag een sterk Turkije, met een sterke leider. Het
meerderheidsbelang dat alle minderheden en afwijkende meningen wegdrukt mag in
Turkije gewoon ‘democratie’ heten. Ze schijnen niet te begrijpen dat pluralisme
en machtsdeling evenzeer vitale bestanddelen zijn van een democratie, als het
stemhokje. De tiran die geen tiran genoemd mag worden, omdat hij gekozen is
door het volk. Hitler kwam indertijd ook door verkiezingen aan de macht en
beloofde in menig toespraak dat hij voor vrede zou gaan zorgen. Dat zijn
politiek handelen in de jaren dertig al duidelijk liet zien wat voor vrede dat
zou gaan worden, daar zijn later talloze analyses van gemaakt, maar desondanks
mag die geschiedenis zich in Turkije gaan herhalen. De dictatuur van de
meerderheid wordt ons Europeanen aangeboden als de ‘wil van het Turkse volk’
inclusief de doodstraf, want ook dat is de wil van het volk. Wat dat betreft hebben
de Turken een duidelijke identiteit en geven ze de boodschap af dat ze in
Europa voorlopig niets te zoeken hebben, noch met hun politiek-culturele, noch
met hun bestuurlijke opvattingen.
Sven Snijer
(1)http://www.nu.nl/buitenland/4303496/miljoenen-turken-demonstreren-coup-in-istanbul.html?redirect=1
(3)
http://nos.nl/artikel/2123358-turkse-minister-europa-is-anti-turks.html
Update: 17 januari 2016
Update: 17 januari 2016
"De
beslissing om een staatsgreep te plegen was het gevolg van vrees voor komende
zuiveringen", staat in het rapport te lezen. "Het is waarschijnlijk
dat een groep officieren, bestaande uit Gülenisten, Kemalisten, tegenstanders
van de regeringspartij AK en opportunisten achter de coup zat."
