vrijdag 31 augustus 2018

Wilders' Cartoonwedstrijd - Porren in een bijennest


Vooropgesteld dat het merkwaardig is dat een religie aan de hele wereld een verbod kan opleggen dat feitelijk alleen voor de aanhangers van deze religie geldt (het niet afbeelden van de profeet Mohammed) en wij in het vrije westen ons in principe door niemand hoeven te laten voorschrijven wat we wel of niet mogen schrijven/tekenen over wie of wat dan ook, moet ik de Cartoon-wedstrijd van Wilders betitelen als één grote mislukking als dit een statement had moeten zijn voor de vrijheid van meningsuiting. Vooral één zin in de verklaring van Wilders waarin hij aangeeft dat de hele actie wordt afgeblazen, is hoewel oppervlakkig bezien slechts ongelukkig geformuleerd, bij nader inzien ook politiek-filosofisch niet zonder consequenties. Hij stelt: “Onschuldige mensen mogen nooit het slachtoffer worden van islamitische terreur.” (1) Daaruit zou je logischerwijs kunnen afleiden dat ‘schuldige mensen’ misschien wel slachtoffer mogen worden van islamitische terreur, maar de vraag is wie dat dan zijn. Dat geeft hij aan in de zinnen die daarop volgen: “Om het risico van slachtoffers van islamitisch geweld te vermijden, heb ik besloten de cartoonwedstrijd niet door te laten gaan.” Met andere woorden, het islamitisch geweld hangt direct samen met zijn cartoonwedstrijd. De cartoonwedstrijd roept geweld op en door de wedstrijd stop te zetten neemt het geweld weer af. Dat blijkt ook uit het feit dat de islamitische partij die in Pakistan de demonstratie tegen Wilders organiseerde haar actie onmiddellijk heeft stopgezet, omdat haar doel is bereikt. Ze omschrijft de demonstratie als een ‘morele overwinning’ en vanuit haar perspectief is dat ook zo. Wilders heeft namelijk gebogen voor de ‘terreur’ -het fenomeen dat men in diverse ontwikkelingslanden nog geen burger-humanisme en persoonlijke verantwoordelijkheid voor eigen handelen heeft ontwikkeld zoals in moderne beschavingen- op precies dezelfde manier als hij andere politici in het Westen dit verwijt te doen.

Porren in een bijennest

Wat heeft Wilders met zijn actie aangetoond? Dat als je met een stok in een bijennest gaat porren er honderden woedende bijen naar buiten komen om je te steken. Over de islam leert het ons hoegenaamd niets, behalve dat er in landen als Pakistan, Afghanistan en Irak veel radicale elementen rondlopen die de extreme islamopvattingen als een politiek instrument gebruiken om hun ongenoegen over veel maatschappelijke missstanden te kanaliseren. Het zijn vaak lager opgeleide mensen, er is veel armoede, de kloof tussen verschillende bevolkingslagen is groot en de elite van veel moslimlanden is vaak seculier en pro-Westers georiënteerd, wat maakt dat ‘belediging van hun geloof’ door een grote groep mensen in deze landen wordt gezien als een directe aanval op hun maatschappelijke positie. Vandaar dat de Pakistaanse overheid om de gemoederen te kalmeren de demonstranten meteen feliciteerde met hun ‘overwinning’ zodat het niet zou escaleren naar anti-regeringsdemonstraties. Dat het economische verschil en bijbehorende lage onderwijsniveau in veel islamitische landen ervoor zorgt dat veel kansloze mensen in moslim-derdewereldlanden hun geloof als ‘vehicle of rebellion’ gebruiken weet Wilders heel goed. Als het uitsluitend aan de islam zou liggen, dan waren er in heel Europa moslims de straat opgegaan om het hoofd van Wilders te eisen. Typerend is dat men zich bij het uitbreken van deze Pakistaanse rellen begon af te vragen hoe het eigenlijk gesteld is met de banden tussen dat land en Nederland. Pijnlijk genoeg hebben de ‘bloeddorstige moslims’ tijdens de watersnoodramp van ’53 in Zeeland nog hulp gestuurd naar ons land. En omgekeerd heeft Nederland verschillende malen geld gestuurd naar Pakistan middels hulpacties bij rampen. Werden die hulpverlenende organisaties meteen afgeslacht bij aankomst? En hoe kan het dat er verschillende ‘onschuldige’ Nederlandse mensen op dit moment rondlopen in Pakistan, bijvoorbeeld voor handelsdoeleinden of op vakantie? Waarom leven die nog?

Brontekst-fetisjisten

Pakistan zit al jaren in een proces van radicalisering, net als Egypte, Afghanistan, Bangladesh en tal van andere moslimlanden als gevolg van een mislukt moderniseringsproces en recentelijk werden zelfs in Indonesië, het meest gematigde moslimland ter wereld, aanslagen gepleegd door moslimradicalen. De vraag is echter waarom dat niet veel eerder gebeurde indien de Koranteksten hiervoor verantwoordelijk zijn, zoals Wilders en zijn geestverwanten blijven evangeliseren. Als de islam zelf intrinsiek zo gewelddadig is dat alle ongelovigen bekeerd of vermoord moeten worden, dan hebben de moslims (zoals een moslim het zelf stelde op sociale media) in 1400 jaar tijd hun werk bijzonder slecht gedaan! Los van alle historische bewijzen die veel van Wilders beweringen tegenspreken over dit vermeende intrinsiek gewelddadige karakter van de islam, wil ik niet betwisten dat in de huidige tijd de islam een lelijke, onderdrukkende en gewelddadige kant laat zien. Maar de redenen hiervoor hebben vooral te maken met een verschil in ontwikkelingsniveau met betrekking tot economische welvaart en een democratisch bewustzijn dat historisch moet groeien. Heel moeilijk te begrijpen -vooral voor islambestrijders als Wilders- is dat islamitisch fundamentalisme feitelijk een modern verschijnsel is al proberen de islamisten/jihadisten zich te presenteren als ‘authentiek’. De manier waarop het jihadisme wereldwijd wordt gepromoot, vooral via het internet en met geld van rijke golfstaten die salafistische moskeeën financieren in het Westen, is een teken van deze tijd. Het door het westen veroorzaakte globalisme heeft de politieke islam doen ontstaan, die geïnspireerd door en bevreesd voor wereldwijd kapitalisme en communisme, zichzelf als een soort derde partij presenteert in de race om de wereldheerschappij. Zelfs het genocidale antisemitisme en mondiaal samenzweringsdenken heeft de Islamitische Broederschap vanaf de jaren vijftig van de vorige eeuw van het Westen overgenomen waar later talloze jihadistische groeperingen door geïnspireerd raakten. Zo zetten radicale moslims zowel onze technologie (bomgordels, internet, aanslagen met vliegtuigen) als onze ideologie tegen ons in. Sharia in de grondwet opnemen, zoals islamisten willen, kan alleen bij de gratie van de vorming van natiestaten die in de islamitische gebieden werden ingesteld door Europese koloniale grootmachten de afgelopen paar eeuwen - islamitisch recht (Sharia) was voorheen particulier en niet door de staat gestandaardiseerd.

Twee soorten radicalen

Kort samengevat toont Wilders aan dat veel onderontwikkelde landen niet begrijpen waarom in de rijke, technologisch hoogstaande, democratische rechtsstaten, mensen vrij zijn om een geloof te mogen beledigen. Zij snappen dit niet omdat ze zelf een groot deel van hun identiteit en menselijke waardigheid ontlenen aan hun religie, juist omdat geloofskritiek in die landen uit den boze is. En dat zal net zolang duren totdat in die landen een sterke maatschappelijke middenklasse kan ontstaan (en dat is om diverse redenen niet waarschijnlijk op korte termijn) die zichzelf beter kan scholen, waardoor wetenschappelijk denken langzamerhand het volksgeloof gaat verdringen. Dan pas ontstaat er ruimte voor geloofskritiek en tolerantie naar andersdenkenden. Het is niet makkelijk om vrij te denken en tolerant te zijn als je sociaaleconomisch knel zit en je je eigen regering (die vaak uit elite families bestaat) ervan verdenkt onder één hoedje te spelen met de machthebbers en multinationals in het Westen. Er zijn eigenlijk maar twee soorten mensen die in aanmerking komen voor radicalisering binnen een islamitische context en dat zijn de onderlaag en de bovenlaag van de samenleving. De onderlaag vanzelfsprekend omdat ze kansarm en sociaal immobiel zijn, waardoor een radicale geloofsdaad zin geeft aan hun verder betekenisloze leven (veel mensen met een verstandelijke beperking worden gerekruteerd voor aanslagen) en de bovenlaag simpelweg omdat ze zich vervelen. Er is een groep rijke aristocratische jongeren in Saoedi Arabië en de golfstaten die vanwege de olie nooit iets anders dan luxe en overdaad gekend heeft, die wegens ‘gebrek aan zingeving’ besluiten het avontuur te zoeken. Zoals de Saoedische prins Osama bin Laden deed, eerst in Afghanistan tegen de Russen en later met de aanslag van 11 sept op het World Trade Center. Los van deze twee specifieke groepen (en een categorie van ‘home-grown terrorists’ in het Westen die zich schuldig voelt over haar privileges tegenover de rest van de vaak armere moslimlanden) streeft het gros van de moslims naar een gemiddeld gelukkig leven.

Wie geeft zijn leven?

Terugkomend op de verklaring van Wilders kunnen we taalkundig een splitsing maken tussen ‘onschuldige slachtoffers’ van moslimgeweld en wat daar tegenover staat. Als dat geen ‘schuldige’ slachtoffers zijn (ik weet heus wel wat hij bedoelt) dan wijst hij indirect naar zijn eigen provocatieve houding die mogelijkerwijs tot slachtoffers zou kunnen leiden in relatie tot de cartoon-wedstrijd. Hij zegt als het ware dat sommigen ervoor kiezen om martelaren te worden van het vrije woord, maar dat diegenen die niet wensen te sterven voor de vrijheid er geen last van mogen hebben. En dat is natuurlijk een pijnlijk punt als je beweert dat vrijheid universeel is en dat niemand zou mogen worden gecensureerd door fanatieke geloofsaanhangers. Vindt Wilders het o.k. dat zo weinig mensen de vrijheid van meningsuiting hun leven waard vinden of de economische belangen van Nederland zwaarder laten wegen? In dat geval kan hij niet meer spreken voor het hele Nederlandse volk, want was dat wel het geval dan zouden wij met z’n allen nog liever tien cartoonwedstrijden uitschrijven dan onze vrijheid opgeven. Laat er dan maar een paar honderd Nederlanders in binnen- en buitenland vermoord worden. Dan wordt tenminste duidelijk hoe groot het probleem is. Kennelijk is het probleem dus ook weer niet zo groot en zo urgent dat we koste wat het kost aan onze vrijheid van expressie vasthouden. Het moet wel leuk blijven. Waarschijnlijk beseffen veel mensen dat de Pakistan-kwestie niet speciaal ‘islamitisch’ is en die mensen mogen van Wilders achteraf gezien toch geen slachtoffer worden van zijn publiciteitsstunt.

Sven Snijer