Hij noemde deze mensen behept met ‘oikofobie’ (angst voor het eigene), wat een spiegelbegrip is van de bekende xenofobie (angst voor vreemdelingen). Gaandeweg het debat, werd voor mij eens temeer bevestigd dat integratieproblemen in Nederland en in andere Europese landen als Frankrijk en met name Engeland, niet zozeer door immigranten worden veroorzaakt, als wel door de eigen land -en cultuurhatende inwoners van het gastland, de oikofoben. (1)
Er
was bij het debat aan de kant van de voorstanders van het transformeren van zwarte piet in alternatieve verschijningen, ook een psychologe aanwezig die nog maar eens ten
overvloede haar cultuurrelativisme spuide, waar de rest van Nederland
ondertussen in meerderheid voorbij is, door een uitspraak van Koningin Maxima
van een paar jaar terug te herhalen dat de Nederlandse cultuur 'niet bestaat’.
Een overdrijving van het gegeven dat er naast de overheersende cultuur van de
doorsnee-Nederlander ook allerlei culturen als minderheidsgroepering zijn
bijgekomen en dat er bij ons tegenwoordig meer te doen is dan schaatsen,
boerenkool met worst eten en psalmzingen. Want natuurlijk bestaat de
Nederlandse cultuur wel. Of iedere bladzijde uit onze nationale historie er een
is om trots op te wezen is een andere zaak, want dat heeft zijn mooie en minder
mooie kanten, maar dat er in Nederland een duidelijke cultuur aan te wijzen is
die verschilt van de Europese landen om ons heen kan niemand in ernst
betwijfelen.
Dit
soort uitspraken worden door de oikofoben natuurlijk ook niet gedaan alsof zij
in de veronderstelling verkeren dat de uitspraak wetenschappelijk juist is,
maar geldt eerder als een intentieverklaring die aangeeft tot in welke extreme
mate zij bereid zijn hun zelfbewustzijn als Nederlander te verloochenen ten
faveure van willekeurig welke andere cultuur ter wereld. Ze hebben dan ook geen
volkscultuur die hen bindt met hun medelanders, maar een elitecultuur die met
een kunstzinnige blik naar het leven kijkt. Dat wat anders is, vreemd,
buitenissig, excentriek en uitdagend is ‘goed’ en dat wat bekend is, is saai, of
als er door het gewone volk toch met enthousiasme over gesproken wordt, zelfs slecht
of gevaarlijk. Ze begrijpen in de regel niet goed waar de grens ligt tussen een
gezonde eigenwaarde als land en als volk en een gevaarlijke overdrijving
daarvan. De Tweede Wereldoorlog ligt nog maar net achter ons, dus alles wat de
nationale identiteit bevestigt of bejubelt, zou snel kunnen ontaarden in fascisme, zo
denkt de oikofobe mens.
Het
is nog maar een paar jaar terug dat ik het toppunt van oikofobie in een
Amsterdams krantje las, in de vorm van een plan om op alle openbare objecten in
Amsterdam, zoals bruggen, de kruistekens te verwijderen, want het zou wel eens
zo kunnen zijn dat dit aanstootgevend was voor mensen met een ander geloof. Ik
durf er mijn hoofd onder te verwedden (hoe toepasselijk met IS) dat het nooit
door een allochtone Nederlander zelf is uitgesproken, dit zelfbespugende
voorstel, maar dat de oikofobe elite het als mogelijkheid zag om nog meer
autochtone Nederlanders tegen de eigen culturele haren in te strijken. In een
mildere vorm, maar toch even triest zag ik de oikofobe natuur in de gedaante
van een dominee of pastor, die ergens een kerk wilde beginnen met aan de
overkant van de straat een moskee, die daar al langer stond. De consideratie
van de voorganger met zijn religieuze collega’s was dusdanig groot, dat hij
aanbelde om te vragen of het plaatsen van een christelijk kruis op de voorgevel
van zijn kerk niet te aanstootgevend was of als provocatief zou worden opgevat.
De vriendelijke moslim aan de overkant gaf aan dat hij er helemaal geen bezwaar
tegen had en de christen kon opgelucht zijn kerk optuigen.
Alle
respect voor de goedhartigheid van de moslim in dit voorbeeld, maar het is toch
wel een beetje vreemd dat een vertegenwoordiger van een geloof dat al zo’n
tweeduizend jaar zijn stempel drukt op deze cultuur, toestemming gaat vragen
aan de nieuwkomer. Ik heb het boek ‘Oikofobie’ nog niet gelezen, maar ga het
zeer zeker aanschaffen, omdat het naar ik veronderstel veel aanknopingspunten zal bieden voor het positioneren
van mijn eigen denken bij onderwerpen
als de euro, moderne kunst (2) en de Europese integratie. Ik ben de
bestuurlijke elite en de culturele snobs ondertussen behoorlijk beu en eindelijk zijn
er nu filosofen die er ook zo over denken.
Sven Snijer
(2)Komt
een man in het Westerpark. http://svensnijer-essays.blogspot.nl/2014/06/komt-een-man-in-het-westerpark.html
