1.Spreek niet
van het verdedigen van ‘onze’ vrijheid zoals veel politici in binnen -en
buitenland tegenwoordig doen als gevolg van diverse aanslagen in Europa.
Moslims buiten Europa, vaak levend in dictaturen met door het westen gesteunde
leiders verstaan dit als een exclusieve uitspraak die aangeeft dat de westerse
vrijheid meer waard is dan de vrijheid van moslims. Het is beter om te spreken
van ‘De vrijheid’ als een geobjectiveerde werkelijkheid met universele
betekenis die laat zien dat het de intentie van het westen is om uiteindelijk
ieder mens op deze aardbol in vrijheid te laten leven.
2.Spreek niet
over joods-christelijke waarden* als grondslag van onze levenswijze in
het westen, want tachtig procent van de Nederlanders heeft nog nooit een kerk
van binnen gezien, volgens een recent onderzoek van de KRO. De vrijheid van
westerlingen is gebouwd op de scheiding van Kerk en Staat en dat betekent dat
mensen in onze cultuur de vrijheid hebben om een geloof naar keuze aan te
hangen, maar dat geen enkele religie zich ooit kan verheffen boven een
redelijke en wetenschappelijk getoetste werkelijkheid die de basis vormt van onze
seculiere maatschappijinrichting. We hebben voor onze huidige identiteit als
westerlingen meer te danken aan Spinoza, Descartes en Thomas Paine, dan aan
tweeduizend jaar christelijke geloofsgeschiedenis. De humane kant van het
christendom is een gegeven, maar heeft geen vooraanstaande plaats in een
discussie die wezenlijk gaat over de strijd tussen een religieuze of seculiere
wereldorde.
3.Doe niet aan
geschiedvervalsing,
vanuit de angst voor een oprukkend islamisme wereldwijd en woede over het je in
de steek gelaten voelen door de Europese elite die graag haar kop in het zand
steekt bij integratieproblematiek. De gedegenereerde islam van de 21e
eeuw die duidelijk over haar bloeitijd heen is, met diverse gevaarlijke
radicale elementen die een bedreiging vormen voor de vrijheid van het westen
(en van de vrijheid en veiligheid van miljoenen moslims) mag geen excuus vormen
om grote delen van de feitelijke geschiedenis te negeren, waar christenen en
moslims ook vaak goede betrekkingen onderhielden en op wetenschappelijk,
medisch en filosofisch gebied belangrijke uitwisseling hadden. Bernard Lewis zegt
over de politiek in de Levant:’Er ontstond een wirwar van bondgenootschappen
van elkaar bestrijdende moslim- en christenvorsten, waarin verschil van religie
vaak geen enkele rol speelde.’(1) Ook de joden hadden het in het Ottomaanse
rijk vaak beter dan de joden in Europa, waar ze rode of groene kleding moesten
dragen om ze te kunnen onderscheiden als joden (2), wat niet past in het beeld
van islamisten en islam-bashers tezamen dat moslims een uitgesproken hekel
hadden aan joden, die in een ononderbroken lijn terug gaat tot Mohammed.
4.Staar je niet
blind op de bronteksten, omdat dit een hoop werk is met maar een gering
resultaat. Als islamcritici willen aantonen dat Mohammed niet ‘de beste mens' is
die ooit bestaan heeft, naar het geloof van veel moslims, dan zijn ze in
feite met (islamitische) theologie bezig en komen ze (weet ik uit eigen
ervaring) terecht in zinloze discussies met moslims over welke overlevering (hadith) wel of niet betrouwbaar is
volgens gangbare theologische opvattingen. En die discussie is eindeloos, omdat
moslims zelf hierover vaak ernstig verdeeld zijn, zodat je al gauw in drijfzand
terecht komt als je je daarin begeeft. Ook hier is het verstandiger een
wetenschappelijke invalshoek te kiezen en geen populair-wetenschappelijke
boeken die het onderscheid tussen betrouwbare en onbetrouwbare hadith niet
kennen (of doelbewust niet maken).
5.Sluit
hervormingsgezinde en liberale moslims niet buiten, omdat zij
degenen zijn die laten zien dat de islam wel kan moderniseren als daar de
juiste condities voor worden geschapen. Het is mijn stellige overtuiging dat
veel liberale moslims die hun eigen geloof en cultuur willen moderniseren zich
vele malen redelijker gedragen dan islamcritici van buitenaf, niet in de
laatste plaats omdat islamcritici vaak aan eerder genoemde geschiedvervalsing
doen, ofwel vanuit een politieke agenda (wraak op politiek links), ofwel omdat
hun angst voor de ‘islamisering van Europa’ hun denkvermogen in irrationale
wateren doet terechtkomen. Er is een duidelijk probleem met islam en
moderniteit, maar de belangrijkste spreekbuis voor de haat tegen westerse
waarden en democratie is de politieke islam en niet de mainstream-islam (die
wel een inhaalslag te maken heeft in Verlichtingsdenken). Opmerkelijk is
overigens, dat het voorwoord van het boek van Wim van Rooy ‘Waarover men niet spreekt’ geschreven is door Paul Cliteur, die wél
het onderscheid maakt tussen de islam en het islamisme, in navolging van de
filosoof Bassam Tibi.
6.Maak
onderscheid tussen politiek en religie, omdat je anders hetzelfde doet als de
radicale islam. Die wensen deze twee zaken eveneens als een geheel te zien en
streven ernaar om de cultuurkloof tussen de islam en het westen (die
voornamelijk een probleem is met moderniteit) af te schilderen als een strijd
tussen het christendom en de islam. Er zijn genoeg onderontwikkelde
conservatieve Amerikanen die dit ook zo zien, maar die hebben gelukkig de
Amerikaanse grondwet niet geschreven. De vrijheid van Amerika en Europa is een
vrijheid die geschraagd wordt door hervormingsgezinde politici en filosofen in
de periode van voor, tijdens en na de Franse revolutie, en hield in de eerste
plaats een bevrijding in van het religieuze dictaat van het christendom. Het is
niet alleen bijzonder zwak dat wij die seculiere staatsorde zo makkelijk laten
bedreigen door een geïmporteerd geloof (islam), maar het is nog zwakker als we
het zieltogende christendom er tegenover stellen als alternatief. Mensen die
dat doen hebben een stevig identiteitprobleem als westerling, want alle
vrijheden en rechten van de moderne mens zijn gefaciliteerd door talloze
wetenschappelijke ontdekkingen en sociale hervormingen die niet-religieus van
karakter waren.
7.Wees geen
islamkenner,
omdat je geen moslim hoeft te zijn, noch alle islamitische teksten hoeft te
kennen om te begrijpen wie onze seculiere wereldorde bedreigen. Dat zijn
namelijk in hoofdzaak niet de culturele moslims, maar de politieke islam,
waarvan de meesten de islamitische theologie en wetgeving slecht kennen en er
liever een eigen draai aan geven die beter past bij hun religieus-politieke
ambities. Mensen die menen dat het gedrag van alle moslims wereldwijd gelijkgesteld kan
worden aan Mohammeds’ voorbeeld (bloedvergieten, seksslavinnen, kindhuwelijk)
gaan er aan voorbij dat miljoenen moslims juist leven met een heel geïdealiseerd
beeld van hun profeet, één die vredelievend is en vol van vergevingsgezindheid.
Alleen al vanuit dit romantische beeld is het zeer onwaarschijnlijk dat de
meerderheid der moslims vandaag de dag te motiveren zou zijn voor een gewapende
jihad, want velen leven (terecht of niet) met de overtuiging dat er een ‘kleinere’
en een ‘grotere’ jihad bestaat, waarbij de laatste een spirituele interpretatie
van het begrip inhoudt, wat zich vertaald als ‘spirituele inspanning’.
8.Zie het grote
plaatje
en besef dat voor een hervorming van de islam de politiek-economische
verhoudingen in de wereld zich drastisch zullen moeten wijzigen. Toen het
Syrische volk in opstand kwam tegen dictator Assad, die vele van zijn
landgenoten heeft laten vermoorden, deed het westen niets om te helpen, omdat
ze bang waren voor de reactie van Poetin (die we weer nodig hebben voor
Russisch aardgas), omdat de Russen al lange tijd goede betrekkingen hadden met
de dictatuur. Iets waar de Amerikanen ook niet vies van waren met diverse diplomatieke
reizen richting Syrië door de jaren heen. Dictator Saddam Hoessein kocht jaren
lang op grote schaal wapens uit het westen (ook chemische stoffen waar hij Koerden
mee kon vergassen), die naar verwachting vooral ingezet zouden worden tegen het
Iran van Khomeini. Tot ieders verrassing viel hij opeens Koeweit binnen en
bedreigde daarmee de westerse oliebelangen en toen vond het westen het tijd
worden om het Irakese volk ‘te bevrijden’, maar pas bij de Tweede Golfoorlog,
want in eerste instantie lieten ze hem om pragmatische redenen zitten na de
bevrijding van Koeweit. Dat had als onmiddellijk gevolg dat de Irakese
oppositie die Saddam wilde verwijderen met steun van Amerika er alleen voor kwam
te staan en rustig kon worden afgeslacht door deze ‘stabiele’ seculiere leider.
Het vervolg van dit verhaal kennen de meeste mensen wel; de uiteindelijke
verwijdering van Saddam Hoessein wat een machtsvacuüm creëerde waar IS in kon
stappen, om vervolgens het hele Midden Oosten in brand te zetten, een gigantische
vluchtelingenstroom richting Europa en het afreizen van geradicaliseerde
moslimjongeren vanuit Europa richting het oorlogsgebied.
9. We zijn niet
in oorlog met de islam, maar een deel van de moslimwereld is wel in oorlog met ons, in letterlijke of ideologische zin.
Westerse waarden hebben concreet gezien in het Midden Oosten vaak meer in het
voordeel gewerkt van het westen, dan van de moslims. Voor een deel is daar de
achterstand vanuit het geloof zelf debet aan, dat het niveau van middeleeuws
denken in veel opzichten nog niet is ontstegen, maar voor een belangrijk deel
is het volgens islamkenner Bernard Lewis ook de onbetrouwbaarheid en het opportunisme
van met name Amerika geweest, die er voor gezorgd heeft dat veel moslims niet
langer openstaan voor ‘vrijheid en democratie’, omdat dit zo vaak holle kreten
zijn gebleken.
’Uit de
gebeurtenissen werden twee lessen getrokken. De eerste les was dat de Amerikanen
er niet voor terugdeinsden door middel van geweld en samenzweringen in het
Midden Oosten marionettenregeringen te installeren of weer in het zadel te
helpen. De tweede les was dat zij geen betrouwbare beschermheren waren als deze
marionetten door hun eigen bevolking aangevallen werden; in dat geval lieten de
Amerikanen hun marionet gewoon vallen. De eerste les riep haat op, de tweede
minachting: een gevaarlijke combinatie.’(3)
Een
recent voorbeeld van deze mentaliteit zagen we nog niet zo lang geleden in onze
eigen politiek, toen Halbe Zijlstra (VVD) zijn Midden Oosten-strategie naar
voren bracht:'Als er een stabiel regime
zit, moet je dat koesteren en proberen door middel van geleidelijkheid de
situatie te verbeteren voor de bewoners.’ Alsof we daar niet een kleine veertig
jaar te laat mee zijn, nu de strijders van IS en al-Qaida ondertussen voor
eigen rechter zijn gaan spelen en we in Europa en Amerika zelf het effect mogen
ervaren van zoveel jaar politieke stompzinnigheid en eigenbelang. Men heeft in
het westen al die tijd geweten dat alleen de bovenlaag van de islamitische
landen hoogwaardig westers onderwijs genoot aan universiteiten in Europa en de
Verenigde Staten en dat de meesten van hen deel waren van een regime dat de
eigen bevolking, dat enkel lagere Koranschool had genoten, met harde middelen
eronder hield. Het was logischerwijs wachten op het moment dat het kruitvat zou
ontbranden en dat is nu gebeurd. Landen als Tunesië met een redelijk deel van
de bevolking dat hoger opgeleid is laten zien dat het in principe mogelijk is
voor moslimlanden om te moderniseren en te democratiseren, maar de
overlevingskansen voor deze jonge democratie zijn helaas klein in zo’n
instabiele regio en daar heeft het westen ook schuld aan.
Sven
Snijer
(*)Er
zijn veel lezers die niet begrijpen waarom ik me keer tegen een identificatie
met de joods-christelijke wortels als grondslag van onze moderne vrijheid en
zelfbeschikking. Ter illustratie van mijn visie, hieronder de opvatting van een
protestantse theoloog Ernst Troeltsch:
“De opvatting
die Troeltsch heeft van de grens tussen de middeleeuwen en de moderne tijd is
een herziening van de geschiedenis: in plaats van de moderniteit te laten
beginnen met de opkomst van het protestantisme, beargumenteert Troetsch dat het
vroege protestantse geloof gezien moet worden als een continuering van de
middeleeuwen. De moderne tijd begint veel later volgens hem – het was in de
zeventiende eeuw dat de moderne tijd begon. De Renaissance in Italië – alsook
de wetenschappelijke revolutie- plantten het zaad voor het arriveren van de
moderne tijd en het protestantisme vertraagde dit proces eerder dan dat ze het aankondigde.
Protestantisme zegt Troeltsch, was in de eerste plaats een modificatie van het
katholicisme.”
De
hedendaagse historicus Jonathan Israel zal het met deze visie volkomen eens
zijn, want ook hij betoogt dat de moderniteit pas begint bij Spinoza en de
radicale Verlichting. Het is werkelijk onbestaanbaar dat mensen vandaag de dag denken
dat ‘vrijheid van meningsuiting’ en democratie van het christendom afkomstig
zijn, aangezien de democratie en de godsdienstige twijfel reeds opkwamen in het
oude Griekenland, eeuwen voordat Jezus het levenslicht zag. En niet toevallig
begon daar ook de wetenschap met filosofen als Pythagoras en Aristoteles. Voor
een deel is de onwetendheid op dit gebied te danken aan populaire en
tendentieuze geschiedschrijving vanuit een pro-christelijke instelling, door
mensen als Siedentop en Rodney Stark, maar vaak is het gewoon gemakzucht
en een uiting van vernieuwd nationalisme, van mensen die zoeken naar een
identiteit, omdat ze niet voldoende bekend zijn met hun eigen geschiedenis.
(1)De
crisis van de islam, Bernard Lewis https://www.bol.com/nl/p/de-crisis-van-de-islam/1001004001837288/
(2)De
nieuwe Arabische mens, Anton Wessels http://www.mullerbook.nl/schrijver.php?schrijverId=2249
(3)De
crisis van de islam, Bernard Lewis https://www.bol.com/nl/p/de-crisis-van-de-islam/1001004001837288/
