dinsdag 14 juli 2015

Geheimhouding en diefstal bij financiële instellingen


‘Stijgende honoraria, geheimhouding en diefstal maken van deze tijd de meest gevaarlijke van alle tijden’

                                                                                                    Ted Siedle

Sinds de economische crisis van 2008 is er veel te doen geweest over de topsalarissen van bankiers en bestuurders van grote bedrijven, waarbij vooral benadrukt wordt dat het schandalig is dat mensen die toch al zoveel verdienen daar bovenop ook nog eens bonussen krijgen en een riante ontslagvergoeding, vaak zelfs na het leveren van een wanprestatie. Toch leidt die discussie over hoeveel mensen in topposities zouden mogen verdienen (de Balkenende-norm) behoorlijk af van het werkelijke probleem; de macht van de financiële sector in het hele maatschappelijke veld.

Zwarte Zwanen

Persoonlijk kan ik er minder wakker van liggen dat een bestuurder van een grote bank met twee of drie miljoen naar huis wandelt, dan het feit dat er door banken en financiële instellingen niet transparant wordt gewerkt en niemand weet wat ze eigenlijk met ons geld uitspoken. Blijven doormekkeren over hoge salarissen is misschien de gemakkelijkste manier om aan te kaarten dat er een mentaliteitsprobleem is in de financiële wereld (en in de politiek die alles van de zijlijn gadeslaat en niet ingrijpt - omdat ze later vanuit het politieke bedrijf doorschuiven naar diezelfde instellingen voor wat ‘commissariaatjes’), maar het snijdt geen hout in termen van het beperken van de macht van de banken. Of ze een paar miljoen meer of minder verdienen heeft op hun werkwijze geen invloed, omdat er meerdere wegen zijn die naar Rome leiden. Een hebzuchtige geest vindt altijd wel een manier om zich te verrijken ten koste van anderen.

Een paar voorbeelden daarvan waren gisteravond te zien in deel 2 van Zwarte Zwanen bij omroep Max over zelfverrijking bij de pensioenfondsen. Onroerend goed manager Herman Vonhof wilde vertrekken bij pensioenfonds PGGM met een ‘gouden handdruk’ zonder dat dit zo te boek werd gesteld. In plaats daarvan werd hij door hen benoemd tot exclusief makelaar bij de verkoop van een groot hotel in Florida en zijn makelaarscourtage was deze verborgen gouden handdruk van 2,5 miljoen afkomstig uit het pensioenfonds.


Kwaadwillend en onbetrouwbaar

Maar het zijn niet de salarissen en bonussen van de bestuurders die onze primaire aandacht verdienen, maar de grote geldbedragen die ze in hun beheer hebben en de schimmige constructies die ze verzinnen om dat geld zodanig te investeren dat ze er altijd zelf beter van worden, desnoods door anderen opzettelijk te benadelen (hun eigen klanten) als ze dat voordeel oplevert, zoals bij Sun Capital waar ook Nederlands pensioengeld is ondergebracht. Het werd in de uitzending van Zwarte Zwanen glashelder dat de banken tegenwoordig vaak geen tussenpersoon meer zijn bij veel financiële transacties, maar een belanghebbende partij die hun eigen product verkopen. Ze brengen een partij in contact met een ‘andere partij’ die ze in feite zelf zijn, omdat ze alles in handen hebben. De Nederlandse pensioenfondsen die gezamenlijk meer dan duizend miljard(!) beheren van werkende Nederlanders stellen hun vertrouwen in banken als Goldman Sachs en J. P. Morgan, die in het recente verleden aantoonbaar hebben gefaald en vaak opzettelijk klanten hebben gedupeerd en ze controleren niet wat deze instellingen met hun geld doen.


En ze doen er leuke dingen mee… voor zichzelf. Zo krijgen ze het voor elkaar om een winkelketen zodanig financieel uit te zuigen dat het uiteindelijk failliet gaat en er 30.000 mensen op straat komen te staan, zonder dat er iemand naar de verantwoordelijke financiële instelling wijst, omdat het failliete bedrijf zelf de schuld krijgt van slecht management. Er worden opzettelijk mensen brodeloos gemaakt en niemand doet er wat aan. Niemand van de financiële misdadigers die verantwoordelijk waren voor de crisis van 2008 waar de gehele wereldeconomie door onderuit ging en talloze gewone burgers hun huis en bezittingen verloren, is ervoor veroordeeld. Het is alsof we terug zijn in de middeleeuwen, maar dan nog erger. In vroeger tijden wist je het nog, wanneer je als horig volk werd afgeknepen en uitgezogen, maar vandaag de dag gebeurt dat allemaal achter de schermen, achter de spiegelwanden van indrukwekkende gebouwen die hoog boven ons uittorenen. Mensen worden getroffen door een financiële ramp, maar weten niet uit welke hoek de klap kwam en degenen die hem uitdeelden tellen niet alleen hun winsten, maar gaan vrolijk met hun werkwijze door.  

Bonussen voor fusies

Ik denk dat het bonussenverhaal waar de meeste burgers zich zo symbolisch druk over maken verband houdt met wat we in het verleden vaak zagen met onnodige fusies tussen twee afzonderlijk goed lopende bedrijven of zorginstellingen. Die werden dan samengevoegd zonder enige noodzaak (met het smoesje dat anders de concurrentiepositie met andere grotere spelers op het spel kwam te staan) zodat ze als beloning voor hun fusie-inspanningen met een leuke zak geld naar huis konden gaan. Hierdoor ontstonden onpersoonlijke mega-instellingen waar de collegialiteit en sociale cohesie in geen velden of wegen meer te bekennen was, waarbij gelijktijdig flinke bezuinigingen werden doorgevoerd om de ‘noodzakelijke’ fusie te bekostigen en inderdaad, dan was het een beetje verdacht als de topmanager wel met een half miljoen werd uitgezwaaid. Velen hebben zich verrijkt door anderen te laten geloven dat we allemaal mee moeten in de vaart der volkeren. En daarom zitten we nu met een aantal machtsblokken die zo groot zijn dat ‘we er niet meer omheen kunnen’, omdat we niet hebben ingegrepen toen ze zo disproportioneel groeiden.

Thomas Pikkety

Ik ben geen econoom en ik kan daarom weinig zegen over de verhouding tussen de belasting die wordt verkregen uit arbeid en het relatief laag belaste private vermogen in Europa (waar de Franse econoom Pikkety met zijn boek ‘Le Capital au XXIe siècle zo bekend mee is geworden), maar het komt hierop neer dat de overheid steeds minder belastinginkomsten heeft, juist omdat ze het private vermogen niet durven aan te pakken (wat in toenemende mate onze economie schijnt te beïnvloeden) waardoor langzamerhand de sociale voorzieningen beginnen op te drogen. De oplossing die de marionetten in Den Haag hebben bedacht voor dit structurele economische probleem, is de Participatiesamenleving. Het langzaam wegsnijden van ons recht op bijvoorbeeld zorg (met behulp van de Partij voor de Arbeid – U weet wel, die club waarvan voormalig partijleider en thans ziekenhuisbestuurder Wouter Bos momenteel vakantie-bonnetjes van sneeuwkettingen declareert) en het zachtjes hersenspoelen van de bevolking dat het zo leuk en ‘sociaal’ is om voor elkaar klaar te staan in de eigen buurt. En dat we zo gezellig de specialistische hulp kunnen uitsparen voor een autistisch kind, omdat de buurvrouw ook wel raad weet met zo’n lastig kind. Daarom worden huisartsen nu teruggefloten door Sociale Wijkteams wanneer ze per abuis deskundige hulp voorschrijven, want de overheid heeft bepaald dat de financiën boven de kwaliteit van de hulp moeten gaan. Vandaar dat patiënten in ziekenhuizen nu ook niet meer de beste medicijnen krijgen die beschikbaar zijn voor de bestrijding van hun ziekte, maar de meest betaalbare.

Holle ideologische kreten

Zou Cor van Zadelhof, die zeven miljoen rukte uit het verpleegkundigen-pensioenfonds voor ‘enkele dagen’ makelaarswerk, ook enkel betaalbare medicijnen krijgen als hij iets zou gaan mankeren? Waarschijnlijk niet, maar de vrachtwagenchauffeur en de metselaar natuurlijk wel, want het ‘plebs’ hoeft niet te weten wat er allemaal met hun verplicht afgedragen premies gebeurt waardoor het systeem op macroniveau steeds verder wordt aangevreten. Die moet je blij maken met ideologische holle kreten als ‘participeren’ en ‘eigen regie’(1), want het is beter voor ze om te weten hoe ze zelf de trap op kunnen strompelen met hun zere poot (zodat de gemeente een traplift kan uitsparen) dan dat ze zicht krijgen op wat er gebeurt met 1300 miljard(!) aan pensioengeld. Dat zijn van die bedragen waar de gewone man zich toch niets bij kan voorstellen. Nee, wat Jan de arbeider moet weten is dat er twee blokken verderop een werkloze woont die door het wijkteam ‘bereid’ is gevonden om hem de trap op te duwen (om die traplift uit te sparen), omdat hij anders op zijn uitkering kan worden gekort. Dat is lekker dichtbij, dat is begrijpelijk. Fijn op elkaar betrokken zijn, omdat de overheid het niet meer kan -of eigenlijk niet meer wil betalen. Je hoeft geen autisme meer te hebben in 2015, je kunt ook gewoon aan Ome Cor hier op de hoek vragen of je een keertje mee mag uit vissen, of met hulp van de buurtcoach eens participeren in een wedstrijdje straatvoetbal. Voordat je het weet is dat hele autisme verdwenen! Vooral als je in een klas wordt geduwd met meer dan dertig leerlingen zonder aandoening, omdat de scholen voor speciaal basisonderwijs zoveel mogelijk worden wegbezuinigd.

Controleren of blijven geloven?

Het zou toch een rare wereld worden als de politici nu opeens financiële instellingen en woningbouwcorporaties zouden gaan controleren op mogelijk (opzettelijk) financieel wanbeleid, zodat we als samenleving zicht gaan krijgen op de gigantische bedragen die er in om gaan? Die hoofden zitten al decennia lang zo diep in de grond, dat bij het omhoog halen van die struisvogelnekken zou kunnen blijken dat hun ogen niet eens meer aan het daglicht kunnen wennen. Dan is het waarschijnlijk toch maar beter om de financiële reuzen in wiens handen wij onze toekomst leggen nog wat meer te ‘vertrouwen’ en tegen beter weten in te geloven dat ze van de crisis in 2008 veel hebben geleerd (dat ze ons nog verfijnder moeten voorliegen). Als een sector in 2015 weigert om integere en professionele journalisten als Cees Grimbergen te woord te staan dan gaan bij mij alle alarmbellen af. We hebben op het hoogste niveau van de financiële sector te maken met een georganiseerde misdaad die niet alleen de financiële veiligheid van de samenleving bedreigt, maar die ook in morele zin voortwoekert als een kanker die maar niet bestraald mag worden, omdat degenen die de sector zouden moeten controleren bang zijn voor de bijwerkingen. 

Sven Snijer

Update 15 juli 2016


Cees Grimbergen vervolgt tocht door pensioenindustrie in Zwarte Zwanen 4

Op vrijdag 15 juli rond 21.00 uur op NPO 2 zendt MAX een nieuwe aflevering uit de pensioendocumentaireserie Zwarte Zwanen uit. Journalist Cees Grimbergen bericht in dit vierde deel onder andere over de 'Goldman Sachs-doofpot'.

Pensioenfonds Vervoer werd door de Amerikaanse zakenbank Goldman Sachs voor 250 miljoen bedrogen. Hoe liep deze zaak af? Vrachtwagenchauffeurs van Stichting Chauffeurstoekomst leggen het in Zwarte Zwanen uit. Ze zijn verbijsterd dat hun eigen vakbonden FNV en CNV blijven zwijgen over dit gerommel met pensioengeld van Nederlandse vrachtwagenchauffeurs.