‘Stijgende
honoraria, geheimhouding en diefstal maken van deze tijd de meest gevaarlijke
van alle tijden’
Ted Siedle
Sinds
de economische crisis van 2008 is er veel te doen geweest over de topsalarissen
van bankiers en bestuurders van grote bedrijven, waarbij vooral benadrukt wordt
dat het schandalig is dat mensen die toch al zoveel verdienen daar bovenop ook
nog eens bonussen krijgen en een riante ontslagvergoeding, vaak zelfs na het
leveren van een wanprestatie. Toch leidt die discussie over hoeveel mensen in topposities
zouden mogen verdienen (de Balkenende-norm) behoorlijk af van het
werkelijke probleem; de macht van de financiële sector in het hele
maatschappelijke veld.
Zwarte Zwanen
Persoonlijk
kan ik er minder wakker van liggen dat een bestuurder van een grote bank met
twee of drie miljoen naar huis wandelt, dan het feit dat er door banken en
financiële instellingen niet transparant wordt gewerkt en niemand weet wat ze
eigenlijk met ons geld uitspoken. Blijven doormekkeren over hoge salarissen is misschien
de gemakkelijkste manier om aan te kaarten dat er een mentaliteitsprobleem is
in de financiële wereld (en in de politiek die alles van de zijlijn gadeslaat
en niet ingrijpt - omdat ze later vanuit het politieke bedrijf doorschuiven
naar diezelfde instellingen voor wat ‘commissariaatjes’), maar het snijdt geen
hout in termen van het beperken van de macht van de banken. Of ze een paar
miljoen meer of minder verdienen heeft op hun werkwijze geen invloed, omdat er
meerdere wegen zijn die naar Rome leiden. Een hebzuchtige geest vindt altijd
wel een manier om zich te verrijken ten koste van anderen.
Een
paar voorbeelden daarvan waren gisteravond te zien in deel 2 van Zwarte Zwanen bij
omroep Max over zelfverrijking bij de pensioenfondsen. Onroerend goed manager Herman
Vonhof wilde vertrekken bij pensioenfonds PGGM met een ‘gouden handdruk’ zonder
dat dit zo te boek werd gesteld. In plaats daarvan werd hij door hen benoemd
tot exclusief makelaar bij de verkoop van een groot hotel in Florida en zijn
makelaarscourtage was deze verborgen gouden handdruk van 2,5 miljoen afkomstig uit
het pensioenfonds.
Kwaadwillend en
onbetrouwbaar
Maar
het zijn niet de salarissen en bonussen van de bestuurders die onze primaire aandacht
verdienen, maar de grote geldbedragen die ze in hun beheer hebben en de
schimmige constructies die ze verzinnen om dat geld zodanig te investeren dat
ze er altijd zelf beter van worden, desnoods door anderen opzettelijk te benadelen
(hun eigen klanten) als ze dat voordeel oplevert, zoals bij Sun Capital waar
ook Nederlands pensioengeld is ondergebracht. Het werd in de uitzending van Zwarte
Zwanen glashelder dat de banken tegenwoordig vaak geen tussenpersoon meer zijn
bij veel financiële transacties, maar een belanghebbende partij die hun eigen
product verkopen. Ze brengen een partij in contact met een ‘andere partij’ die
ze in feite zelf zijn, omdat ze alles in handen hebben. De Nederlandse
pensioenfondsen die gezamenlijk meer dan duizend miljard(!) beheren van
werkende Nederlanders stellen hun vertrouwen in banken als Goldman Sachs en J. P.
Morgan, die in het recente verleden aantoonbaar hebben gefaald en vaak
opzettelijk klanten hebben gedupeerd en ze controleren niet wat deze
instellingen met hun geld doen.
En
ze doen er leuke dingen mee… voor zichzelf. Zo krijgen ze het voor elkaar om
een winkelketen zodanig financieel uit te zuigen dat het uiteindelijk failliet
gaat en er 30.000 mensen op straat komen te staan, zonder dat er iemand naar de
verantwoordelijke financiële instelling wijst, omdat het failliete bedrijf zelf
de schuld krijgt van slecht management. Er worden opzettelijk mensen brodeloos
gemaakt en niemand doet er wat aan. Niemand van de financiële misdadigers die
verantwoordelijk waren voor de crisis van 2008 waar de gehele wereldeconomie
door onderuit ging en talloze gewone burgers hun huis en bezittingen verloren,
is ervoor veroordeeld. Het is alsof we terug zijn in de middeleeuwen, maar dan nog
erger. In vroeger tijden wist je het nog, wanneer je als horig volk werd
afgeknepen en uitgezogen, maar vandaag de dag gebeurt dat allemaal achter de
schermen, achter de spiegelwanden van indrukwekkende gebouwen die hoog boven
ons uittorenen. Mensen worden getroffen door een financiële ramp, maar weten
niet uit welke hoek de klap kwam en degenen die hem uitdeelden tellen niet
alleen hun winsten, maar gaan vrolijk met hun werkwijze door.
Bonussen voor fusies
Ik
denk dat het bonussenverhaal waar de meeste burgers zich zo symbolisch druk
over maken verband houdt met wat we in het verleden vaak zagen met onnodige
fusies tussen twee afzonderlijk goed lopende bedrijven of zorginstellingen. Die
werden dan samengevoegd zonder enige noodzaak (met het smoesje dat anders de
concurrentiepositie met andere grotere spelers op het spel kwam te staan) zodat
ze als beloning voor hun fusie-inspanningen met een leuke zak geld naar huis
konden gaan. Hierdoor ontstonden onpersoonlijke mega-instellingen waar de collegialiteit
en sociale cohesie in geen velden of wegen meer te bekennen was, waarbij
gelijktijdig flinke bezuinigingen werden doorgevoerd om de ‘noodzakelijke’
fusie te bekostigen en inderdaad, dan was het een beetje verdacht als de
topmanager wel met een half miljoen werd uitgezwaaid. Velen hebben zich
verrijkt door anderen te laten geloven dat we allemaal mee moeten in de vaart
der volkeren. En daarom zitten we nu met een aantal machtsblokken die zo groot
zijn dat ‘we er niet meer omheen kunnen’, omdat we niet hebben ingegrepen toen
ze zo disproportioneel groeiden.
Thomas Pikkety
Ik
ben geen econoom en ik kan daarom weinig zegen over de verhouding tussen de
belasting die wordt verkregen uit arbeid en het relatief laag belaste private
vermogen in Europa (waar de Franse econoom Pikkety met zijn boek ‘Le Capital au XXIe siècle’ zo
bekend mee is geworden), maar het komt hierop neer dat de overheid steeds
minder belastinginkomsten heeft, juist omdat ze het private vermogen niet
durven aan te pakken (wat in toenemende mate onze economie schijnt te
beïnvloeden) waardoor langzamerhand de sociale voorzieningen beginnen op te
drogen. De oplossing die de marionetten in Den Haag hebben bedacht voor dit
structurele economische probleem, is de Participatiesamenleving. Het langzaam
wegsnijden van ons recht op bijvoorbeeld zorg (met behulp van de Partij voor de
Arbeid – U weet wel, die club waarvan voormalig partijleider en thans
ziekenhuisbestuurder Wouter Bos momenteel vakantie-bonnetjes van
sneeuwkettingen declareert) en het zachtjes hersenspoelen van de bevolking dat
het zo leuk en ‘sociaal’ is om voor elkaar klaar te staan in de eigen buurt. En
dat we zo gezellig de specialistische hulp kunnen uitsparen voor een autistisch
kind, omdat de buurvrouw ook wel raad weet met zo’n lastig kind. Daarom worden
huisartsen nu teruggefloten door Sociale Wijkteams wanneer ze per abuis
deskundige hulp voorschrijven, want de overheid heeft bepaald dat de financiën
boven de kwaliteit van de hulp moeten gaan. Vandaar dat patiënten in
ziekenhuizen nu ook niet meer de beste medicijnen krijgen die beschikbaar zijn
voor de bestrijding van hun ziekte, maar de meest betaalbare.
Holle
ideologische kreten
Zou
Cor van Zadelhof, die zeven miljoen rukte uit het
verpleegkundigen-pensioenfonds voor ‘enkele dagen’ makelaarswerk, ook enkel
betaalbare medicijnen krijgen als hij iets zou gaan mankeren? Waarschijnlijk
niet, maar de vrachtwagenchauffeur en de metselaar natuurlijk wel, want het ‘plebs’
hoeft niet te weten wat er allemaal met hun verplicht afgedragen premies
gebeurt waardoor het systeem op macroniveau steeds verder wordt aangevreten.
Die moet je blij maken met ideologische holle kreten als ‘participeren’ en
‘eigen regie’(1), want het is beter voor ze om te weten hoe ze zelf de trap op
kunnen strompelen met hun zere poot (zodat de gemeente een traplift kan
uitsparen) dan dat ze zicht krijgen op wat er gebeurt met 1300 miljard(!) aan
pensioengeld. Dat zijn van die bedragen waar de gewone man zich toch niets bij
kan voorstellen. Nee, wat Jan de arbeider moet weten is dat er twee blokken
verderop een werkloze woont die door het wijkteam ‘bereid’ is gevonden om hem
de trap op te duwen (om die traplift uit te sparen), omdat hij anders op zijn
uitkering kan worden gekort. Dat is lekker dichtbij, dat is begrijpelijk. Fijn
op elkaar betrokken zijn, omdat de overheid het niet meer kan -of eigenlijk
niet meer wil betalen. Je hoeft geen
autisme meer te hebben in 2015, je kunt ook gewoon aan Ome Cor hier op de hoek
vragen of je een keertje mee mag uit vissen, of met hulp van de buurtcoach eens
participeren in een wedstrijdje straatvoetbal. Voordat je het weet is dat hele
autisme verdwenen! Vooral als je in een klas wordt geduwd met meer dan dertig
leerlingen zonder aandoening, omdat de scholen voor speciaal basisonderwijs
zoveel mogelijk worden wegbezuinigd.
Controleren of blijven geloven?
Het
zou toch een rare wereld worden als de politici nu opeens financiële instellingen
en woningbouwcorporaties zouden gaan controleren op mogelijk (opzettelijk)
financieel wanbeleid, zodat we als samenleving zicht gaan krijgen op de
gigantische bedragen die er in om gaan? Die hoofden zitten al decennia lang zo
diep in de grond, dat bij het omhoog halen van die struisvogelnekken zou kunnen
blijken dat hun ogen niet eens meer aan het daglicht kunnen wennen. Dan is het
waarschijnlijk toch maar beter om de financiële reuzen in wiens handen wij onze
toekomst leggen nog wat meer te ‘vertrouwen’ en tegen beter weten in te geloven
dat ze van de crisis in 2008 veel hebben geleerd (dat ze ons nog verfijnder
moeten voorliegen). Als een sector in 2015 weigert om integere en professionele
journalisten als Cees Grimbergen te woord te staan dan gaan bij mij alle
alarmbellen af. We hebben op het hoogste niveau van de financiële sector te
maken met een georganiseerde misdaad die niet alleen de financiële veiligheid van
de samenleving bedreigt, maar die ook in morele zin voortwoekert als een kanker
die maar niet bestraald mag worden, omdat degenen die de sector zouden moeten
controleren bang zijn voor de bijwerkingen.
Sven Snijer
Update 15 juli 2016
Update 15 juli 2016
Cees Grimbergen vervolgt tocht
door pensioenindustrie in Zwarte Zwanen 4
Op vrijdag 15 juli rond 21.00 uur op NPO 2 zendt MAX
een nieuwe aflevering uit de pensioendocumentaireserie Zwarte Zwanen uit. Journalist Cees Grimbergen bericht in
dit vierde deel onder andere over de 'Goldman Sachs-doofpot'.
Pensioenfonds Vervoer werd door de Amerikaanse
zakenbank Goldman Sachs voor 250 miljoen bedrogen. Hoe liep deze zaak af?
Vrachtwagenchauffeurs van Stichting Chauffeurstoekomst leggen het in Zwarte
Zwanen uit. Ze zijn verbijsterd dat hun eigen vakbonden FNV en CNV blijven
zwijgen over dit gerommel met pensioengeld van Nederlandse vrachtwagenchauffeurs.
