dinsdag 21 november 2017

Staatsbemoeienis in zorgtrajecten


Het moet altijd uit de lengte of uit de breedte en we wisten al geruime tijd dat de j-ggz kosten niet zouden gaan dalen met de mislukte Decentralisatie van de jeugdzorg, dus was het wachten op de ‘transitie’ van vrijwilligheid naar dwangmaatregelen. Dit keer op collectief niveau, want ouders zijn debiel totdat het tegendeel is bewezen. Voorheen was dit enkel een probleem voor ouders die jeugdzorg om hulp vroegen of die bij AMK /Veilig Thuis waren aangemeld met ‘zorgen om het gezin’ maar nu krijgen ook anderen er last mee. Amsterdam heeft zoals gewoonlijk een voortrekkersrol in de achterlijkheid. Was men vóór de Transitie nog euforisch over de mogelijkheden van de gemeentelijke jeugdzorg (Gerritsen, Hilhorst), nu gaan ze in de hoofdstad tegen de harde afspraken van de jeugdwet in de rechtstreekse doorverwijzing naar j-ggz via de huisarts aan banden leggen als uiterste consequentie van de ‘volumebeheersing’ waar het aanvankelijk mee begon.(1) Een typisch Nederlandse sluipmaatregel om de burger te besodemieteren in overeenstemming met waar het kabinet op heeft aangestuurd; het 'achter de voordeur komen'. Eerst een plan lanceren waar iedereen op tegen is (2) en daarbij begripvol tegemoet komen aan de critici met de geruststelling dat het allemaal zo’n vaart niet zal lopen (handhaving v.d. doorverwijzing), om dan vervolgens datgene waar iedereen met gezond verstand bang voor was alsnog uit te voeren. Het opheffen van de zelfbeschikking van ouders en hen overleveren aan de jeugdzorgmaffia. Het is voor ouders te hopen dat het traineren van het hulptraject door de wijkteams de grootste schade zal zijn, omdat het altijd nog erger kan.

Bemoei-traject of erger…

Voor diegenen die niet helemaal snappen wat het probleem is als eerst even een wijkteam met de ouders ‘meedenkt’ of een ggz-doorverwijzing door de huisarts wel nodig is, raadt ik aan om eens wat rond te neuzen op verschillende websites en blogs over de kwaliteit van jeugdzorg in Nederland (wijkteams en G.I.’s) en vooral de rechtspositie van ouders goed te bestuderen. Er heerst al meer dan dertig jaar amateurisme in de jeugdzorg (voorheen Bureau Jeugdzorg) met als voornaamste klacht van ouders dat dossiers zich vullen met leugens en verdraaide- of uit de context gerukte feiten die in de rechtbank kunnen leiden tot kinderbeschermingsmaatregelen; ondertoezichtstelling of uithuisplaatsing van een kind.(3) In een rechtssysteem zonder bewijsvoering (civiel recht) is dat heel gevaarlijk, omdat de zorg-’professional’ een onevenredig grote invloed heeft op de maatregelen die rechters opleggen, in een systeem waarin de rechter zelf nauwelijks nog actieve betrokkenheid heeft en gedwongen is zich te verlaten op de meningen van jeugdbeschermers in zittingen van 20 minuten tot een half uur. (Een burenruzie over neerdwarrelende blaadjes van de perenboom  krijgt meer tijd en aandacht.)

Allemaal mishandelingsexpert!

Het gevaar dat voor ouders dreigt, is om bij aanvraag van j-ggz hulp voor hun kind via de huisarts bij het wijkteam terecht te komen en beschuldigd te worden van kindermishandeling. Dat kan zijn omdat ouders hun kind echt mishandelen, maar net zo goed omdat er weer een nieuwe vorm van kindermishandeling in de mode is, zoals Münchhausen by Proxy momenteel bij Veilig Thuis met aansturing door ‘vertrouwensartsen’ als Annemarie Raat en Patries Worm.(4) Tegen mevrouw Raat lopen een flink aantal tuchtrechtelijke procedures, maar zij kan haar werkzaamheden tot dusverre gewoon blijven uitvoeren en Patries Worm is van plan op een Mbp-variant genaamd PCF te promoveren, dus ook zij is naarstig op zoek naar mishandelende ouders. Dit allemaal in een breder kader van de mishandelingshysterie die al een tijdje als een virus woedt in ons land en iedereen besmet met de gedachte dat er overal de godganse dag kinderen worden mishandeld op de meest onverwachte plaatsen, waardoor men het noodzakelijk acht om iedereen te ‘scholen’ in het herkennen van kindermishandeling.(5) Van de schooljuf tot de ziekenhuisarts en van de woningbouwvereniging tot de meteropnemer en de felicitatiedienst als je net een kind hebt gehad. Ook in zwembaden ontsnapt niemand meer aan het waakzame oog van de geïnstrueerde professionals, die het ‘spelen’ van ouders met hun kind in het water opeens met heel andere ogen bekijken.

Lijdt u aan jeugdzorg?

Het is met jeugdzorg net als met een zeldzame ziekte. Als je het zelf niet hebt is het of de ziekte niet bestaat, terwijl er wel degelijk duizenden Nederlanders zijn die eraan lijden en die dringend hulp nodig hebben. Maar het jeugdzorg-virus wordt niet als schadelijk gezien door de overheid, maar juist als een oplossing voor haar problemen. Kwalitatieve jeugdhulp is verondersteld duur en het amateuristische geklungel van jeugdzorg (wijkteam/G.I.) kan de kosten naar beneden brengen door wat langer met kinderen aan te rommelen (en zo nodig ouders van kindermishandeling te beschuldigen zodat er straks niemand meer om j-ggz hulp durft te vragen). ‘Vraag je om een professional, dan krijg je jeugdzorg!’ Een mooie slogan voor het kabinet Rutte III. Een recent congres over waarheidsvinding in Rotterdam heeft voor de zoveelste maal laten zien hoeveel onvrede er is over de kwaliteit van de jeugdzorghulp en het verloop van de rechtsgang als ouders met jeugdzorg in conflict raken.(6) Het congres werd aan alle kanten gemanipuleerd, ook door het ministerie van V&J zelf dat met alle geweld Adré Rouvoet een niet ter zake doende verhaal wilde laten ophangen over ‘vechtscheidingen’ wat behoorlijk afleidde van het werkelijke thema van die dag; een halt toeroepen aan de leugens en het machtsmisbruik door jeugdzorg.

Feiten, geen meningen

De onderzoeksrechter (7) die hoog nodig is in jeugdzorgzaken werd wel voor het voetlicht gebracht, maar van de 250 aanwezigen op het congres waren er onvoldoende op de hoogte wat ze zich daar precies bij moesten voorstellen. De relevante artikelen hierover waren door cliëntenorganisatie LOC netjes op een achteraf plaats geparkeerd, zodat vrijwel niemand ze gelezen had. Natuurlijk is het de verantwoordelijkheid van de mensen achter het idee van de onderzoeksrechter zelf om er meer bekendheid aan te geven, maar vanuit het ministerie wordt dit proces met angst en beven gadegeslagen. Men vreest dat de onderzoeksrechter ‘duur’ is en daarom houden ze liever de ondoorzichtige jeugdzorgtrajecten in stand zoals ze nu zijn, met lage zorgkwaliteit en een maximale aandacht voor het mishandelingaspect. Verrassend nieuws dus voor ouders in Amsterdam, om te vernemen dat ze niet langer bij hun eigen vertrouwde universitair geschoolde huisarts terecht kunnen met hun kostbaarste bezit, maar eerst een tijdje aan het gevaarlijke lijntje van het wijkteam worden gehouden waar onder meer mensen in zitten van jeugdzorg en Veilig Thuis. Voordat de noodzakelijke verbetering van de rechtspositie van ouders in jeugdzorgzaken een feit is, zal er nog heel wat water naar de zee stromen. En ondertussen hebben de jeugdbeschermers vrij spel in het beschuldigen van ouders en het dreigen met beschermingsmaatregelen wanneer ouders zich niet schikken naar de eenzijdige hulptrajecten en opvoedcursussen die worden aanbevolen ter voorkoming van professionele hulp. De Utrechtse wethouder Everhardt (D66) zegt met stalen gezicht dat Veilig Thuis prima functioneert, terwijl we de laatste maanden toch overspoeld zijn met tv-uitzendingen en krantenartikelen over hun machtsmisbruik en amateurisme.(8)

Deskundigen als zondebok

Als we de Nederlandse overheid bezig zien in de kwestie ‘Groningen’ en het gas van de NAM, dan hoeven we niet te rekenen op een eerlijker beleid en meer kwalitatieve jeugdhulp. Tenzij we ze in Den Haag duidelijk kunnen maken dat de hulp aan jeugdigen daar uiteindelijk goedkoper door zal worden, maar met de kortzichtigheid die de parlementariërs eigen is (en hun volgzaam meelopen met de lobbyisten) wordt dat moeilijk voor ze om te visualiseren. We zouden ze kunnen wijzen op professionele trajecten die korter duren (dus minder geld kosten dan langdurige niet-effectieve jeugdzorghulp), het uitsparen van talloze onnodige rechtszaken als ouders echt gehoord worden en niet de tunnelvisie van jeugdbeschermers leidend is, de vermindering in psychische hulp (ziekmelding/ echtscheiding, etc) bij ouders wegens aanhoudende jeugdzorgstress die de maatschappij ook het nodige kost, de voor het leven beschadigde kinderen die ten onrechte uit het ouderlijk huis zijn weggehaald en na meerdere pleegplaatsingen in instabiele toestand (hechtingsgestoord) de volwassenheid bereiken waar ze meteen in een uitkering belanden.(9) Men ziet niet het hele carrièreverloop van het jeugdzorgkind met alle bijkomende kosten op de lange termijn, vandaar het waanidee dat er bezuinigd kan worden door meer amateurs hun gang te laten gaan ten koste van deskundigen.

Keep on dreaming…  

De politiek wil er maar niet aan dat het goedkoper en professioneler kan in de jeugdhulp als er juist minder dwang en manipulatie wordt toegepast, want ze laat zich nog steeds dingen wijsmaken die nooit zullen gebeuren. Dat de Transitie misschien nog zal slagen als ze het vijf jaar langer de tijd geven. Ik heb niemand in de voorbereiding van de Decentralisatie horen zeggen dat het totale proces acht jaar zou gaan duren en dat we tot 2018 enkel verslechtering zouden zien. ‘Preventie, ontlabelen, demedicaliseren, vroegsignaleren, eigen regie, participatie, pedagogische civil society….’ Het waren allemaal kreten waar landelijke en lokale bestuurders zich mee om de tuin hebben laten leiden en waar ze uit angst in zijn meegegaan, om niet achter te blijven bij de visionaire idioten die ons in dit moeras hebben geleid.

Bestuurders blijven het afbrokkelende beeld van de Transitie promoten tot er een noodoplossing gevonden wordt. Die noodoplossing denken ze in Amsterdam gevonden te hebben door tegen alle afspraken in de rechtstreekse doorverwijzing door de huisarts te dwarsbomen en ouders te degraderen tot het lijdend voorwerp van het wijkteam. Het gevolg van dit plan zal zijn dat er nóg meer ouders met de wijkteams in de clinch zullen raken en dat er net als bij Veilig Thuis een storm van publicaties op gang zal komen in de landelijke media waarbij iedereen zich zal afvragen hoe dit toch kan in Nederland! Dan krijg je weer mensen die tot hun ontsteltenis ontdekken dat jeugdbeschermers niet aan waarheidsvinding doen en er nog trots op zijn ook. De vraag is niet waarom jeugdbeschermers niet transparanter willen werken, want daar hebben ze allerlei drogredenen voor, maar waarom de overheid die onze fundamentele mensenrechten moet beschermen dit niet wil. Naast kortzichtigheid en fantasie-politiek moeten we het antwoord vooral zoeken in de hoek van de bezuinigingen, want dat is waar de befaamde Transitie mee begon toen toeterend en juichend de aftrap werd gegeven op 1 januari 2015: Een flinke bezuiniging als voorschot op de grote transformatie waar we drie jaar later nog steeds op wachten.

Sven Snijer




 


(4) “Met name vertrouwensarts R. komt vaak terug in de mails die we krijgen.”…..