Een dag nadat in het Schotse parlement de wet over de ‘Named Person’
-de centrale persoon in het GIRFEC-programma- werd ingetrokken (1) kwam het
Nederlands Jeugd Instituut (NJI) met een verklaring waarin staat dat
er ook ouders en professionals zijn die hun bedenkingen hebben bij GIRFEC.
Net als bij ondertoezichtstelling
Drie jaar eerder, in juli 2016 (2) was er al een belangrijke
uitspraak van het Engelse Hooggerechtshof die had bepaald dat de ‘Named Person’
in strijd was met het recht op gezinsleven (EVRM 8), maar in Schotland en ook
bij het NJI werd onverminderd voortgegaan met de promotie van GIRFEC, de ‘Named
Person’ en in Nederland de Kansencirkel. (3) In januari van dit jaar was het
NJI nog op bezoek in Schotland, met een delegatie van de gemeente Tilburg om
kennis te nemen van de werkwijze. Stevige kritiek op het systeem van Schotse ouders was geen gespreksonderwerp en bij de verspreiding van
GIRFEC op Nederlandse scholen werd daar ook niet over gesproken, net zo min als
over de uitspraak van het Engelse Hooggerechtshof. Er werd een verkeerd beeld
geschetst door
de bestuurder van Xpect Primair, stichting voor primair onderwijs in Tilburg die tijdens een tafelbijeenkomst beweerde dat de ‘Named Person’ in de wet
verankerd was, al voegde ze eraan toe dat het ‘een punt van discussie’ was. (1:14
uur). Wat in het filmpje opvalt is de bekende riedel van de
‘doorzettingsmacht’ van de Named Person (die een paar keer wordt herhaald) wat
onmiddellijk doet denken aan de generalist van de sociale wijkteams, waar al vanaf
2013 over gesproken werd. Er wordt nog aan toegevoegd dat deze Named Person de
enige is die doorzettingsmacht heeft, “behalve als er een ondertoezichtstelling
is” (want dan heeft de gezinsvoogd van jeugdzorg die doorzettingsmacht ook) Er
wordt dus over de NP gezegd: ”De Named Person is formeel naast de ouder
een gesprekspartner om dingen voor elkaar te krijgen”, maar de bevoegdheid van
deze persoon wordt gelijk gesteld aan die van een gezinsvoogd bij een
ondertoezichtstelling die moet worden uitgesproken door de rechter!
Een miljard aan bureaucratie!
Wat naast deze doorzettingsmacht opvalt is dat er
nog steeds wordt gesproken over de noodzaak tot ‘ontschotten’ en de
verschillende geldstromen (‘al die cultuurtjes’ in de woorden van één van de aanwezigen),
terwijl het ontschotten of ‘ontkokeren’ en het doen verdwijnen van de
gescheiden geldstromen juist één van de hoofddoelen was van de Decentralisatie
die begon in 2015. De gemeenten zouden, omdat zij alle WMO en jeugdzorgtaken
onder één paraplu kregen, alles bij elkaar brengen en dan zou die verkokering
vanzelf verdwijnen. Daar is dus weinig van terechtgekomen, net zo min als van
de doorzettingsmacht van de generalist van de wijkteams. Een recent onderzoek
door Berenschot heeft aan het licht gebracht dat van het totale jeugdzorgbudget
van € 3,8 miljard, maar liefst 29% (meer dan een miljard) niet naar de
jeugdzorg gaat, maar naar coördinatiekosten. (4) Helaas gaat het in het
onderzoek -zoals altijd bij onderzoeken naar de jeugdzorgkosten- uitsluitend over
organisatie en inkoopbeleid van de gemeenten en niet over het kwaliteitsgebrek
van Veilig Thuis, de Gecertificeerde Instelling en de Raad voor de
Kinderbescherming die met hun vaak onnodige dwanghulp voor enorme kostenposten zorgen. Het advies van de onderzoekers Schenderling en Poels om de consulenten in
de toegangspoort een centralere rol toe te bedelen en ze “collectief
opdrachtgever van de beleids- en inkoopafdeling” te maken en hen laten
meebepalen welke voorzieningen nodig zijn, zou mogelijk het j-ggz aandeel van de
jeugdzorg goedkoper kunnen maken, omdat het dan beter aansluit op de zorgvraag
van ouders en kinderen. Het verandert echter niets aan het probleem dat een HBO-geschoolde wijkteammedewerker niet dezelfde medische expertise heeft als
een huisarts als het gaat om de vraag wat de beste hulp of doorverwijzing is voor een kind.
“Enorme wetswijziging nodig”
Ook het probleem dat veel ouders niet het risico
willen lopen van valse beschuldiging van kindermishandeling en de toepassing
van ‘drang & dwang’ door de wijkteams wordt er niet mee ondervangen. Als er
beter op de ggz-hulpvraag wordt ingespeeld komen er nog steeds te weinig
mishandelde kinderen in beeld. En dat was één van de grondgedachten van de
Transitie, dat er helemaal niet zoveel ggz-behoefte bestaat in Nederland, omdat
een aanzienlijk deel van de hulp in werkelijkheid bestaat uit mishandelde en
emotioneel verwaarloosde kinderen. Met een soepelere doorverwijzing naar
toepasselijke ggz-hulp bespaar je misschien wat geld, maar je vindt er geen
multi-probleemgezinnen mee. En daar blijven de overheid, de jeugdzorgsector en
de mishandelingslobbyisten (tal van organisaties in binnen- en buitenland) met een haast religieuze gedrevenheid op
inzetten. De reden dat de overheid met graagte eraan meewerkt dat jeugdzorg in
toenemende mate via de scholen gezinnen binnendringt, is dat de sociale
wijkteams als “centrale toegangspoort tot de jeugdhulp” niet voldoen aan het
soort besparing en preventie dat men voor ogen had. Ook het bekende 'naar de
voorkant halen' van specialistische kennis kwam bij de Tafelbijeenkomst in
Tilburg voorbij. De bijeenkomst leek voor een groot deel een kopie van de
gesprekken in de jaren voorafgaand aan de Decentralisatie. In één opzicht was
er echter iets heel nieuws te bespeuren. Iets dat menig ouder die de
gezinsintegriteit hoog in het vaandel heeft staan ernstig zou moeten
verontrusten; om de toenemende gezinsbemoeienis van jeugdzorg via de scholen
volgens de GIRFEC-methode mogelijk te maken zal er in verband met de privacy van ouders “een
enorme wetswijziging” nodig zijn.
Aan Tafel college Getting It Right For Every Child
(GIRFEC) – 23 mei 2019
Omdat er door het NJI nog werd gewacht op het onafhankelijke onderzoekspanel dat probeerde de wetswijziging in Schotland te handhaven binnen het kader van de uitspraak van het Engelse Hooggerechtshof, gaf zij publiekelijk geen aandacht aan dit privacy-aspect. Steden als Tilburg en Haarlem werden onder leiding van het NJI uitvalsbasis voor de GIRFEC-campagne, die twee jaar lang stilletjes doorging, de ontwikkelingen in Schotland afwachtend. Het verhaal van het NJI over de Named Person veranderde plotseling toen de ‘Named Person’ in Schotland sneuvelde en veel Nederlandse ouders en professionals via twitter ruchtbaarheid gaven aan dit systeem van staatsopvoeding, waarbij Engelse, Schotse en Nederlandse ouders met elkaar samenwerkten. Desk researcher Bernice Bartelds schreef over de ontwikkelingen in Nederland het artikel “GIRFEC for dummies” en “Staatsovername van alle kinderen in Nederland”. Wat zij vooral beschrijft is de gluiperige manier waarop dit systeem in Nederland wordt geïntroduceerd zonder medeweten van ouders en het totalitaire aspect ervan, dat het “alle kinderen in Nederland” betreft, “ongeacht hun zorgbehoefte, gedrag of beperkingen”. Het gaat hier dus om een risico-profilering die in strijd is met de privacywetgeving. Normaal gesproken worden er pas ‘risicovolle signalen’ in beeld gebracht nadat er over een gezin een melding is gedaan bij jeugdbescherming/Veilig Thuis. Hier ligt het signaleren aan de basis van alles en dat mag niet.
Ouders in het defensief
Kinderen uit stabiele gezinnen het gelukkigst
De hele jeugdzorgindustrie rondom kinderen gaat uit van de gedachte dat kinderen vooral in hun eigen gezin gevaar lopen en dat de staat ze moet beschermen, terwijl uit diverse onderzoeken blijkt dat juist die kinderen het beste terechtkomen in de maatschappij en het meest gelukkig worden als volwassenen, die uit stabiele en hechte gezinnen komen, waarvan de ouders duidelijke normen en waarden (persoonlijke / individuele waarden) overbrengen op hun kind. Geen staatsideologie. (6) Omdat de overheid bang is dat er te weinig capabele ouders zijn -en vijand van de staat in het gevecht om de voogdij over het kind- wordt de gezinsintegriteit steeds verder afgebroken en ouders hun rechten ontnomen, zodat kinderen massaal aan de sociale maakbaarheidsmachine kunnen worden gevoerd. Het kan dan ook geen toeval zijn dat er juist voor minder draagkrachtige ouders straks geen sociaal-advocaat meer beschikbaar is, omdat de één na de ander zijn kantoor moet sluiten wegens te lage overheidsvergoedingen. Dit komt nog bovenop de situatie dat ouders sinds enkele jaren zelfs geen recht meer hebben op een advocaat op toevoegingsbasis, voordat het dossier naar de Raad voor de Kinderbescherming wordt gestuurd, zodat zij in het hele voortraject niet kunnen beschikken over juridisch advies.
“Ook professionals en deskundigen uiten hun zorgen”
Het NJI moet haar uitleg over GIRFEC na terugtrekking
van de wet in het Schotse parlement met lange tanden hebben geschreven, maar
nog steeds is de tekst niet vrij van misleiding. Er wordt een beeld geschetst
van gezamenlijkheid, dat op geen enkele manier overeenstemt met het verloop van
het proces waarbij ouders nadrukkelijk buiten alle ontwikkelingen rond de
‘Named Person’ zijn gehouden. Zo schrijft het NJI: …”maakt de discussie rond
GIRFEC nogmaals duidelijk dat ouders zich onvoldoende gehoord voelen in hun
zoektocht naar de beste ondersteuning voor hun kind(eren)…”. Kort en
duidelijk, er is nooit discussie geweest over GIRFEC totdat ouders erachter
kwamen en de alarmbel luidden hierover. Het NJI deed net of haar neus bloedde
toen ouders haar de uitspraak van het Engelse Hooggerechtshof voor de voeten
wierpen. De hoop was dat er ondanks de uitspraak van het Hooggerechtshof toch nog
een mogelijkheid zou worden gevonden om de ‘Named Person’ erdoor te drukken.
Twee jaar lang heeft een onafhankelijke commissie opgezet in november 2017 geprobeerd
de ‘Named Person’ levensvatbaar te maken binnen het kader van de uitspraak van
het Hooggerechtshof van 2016 en dat is niet gelukt. (7) Dat voor wat betreft de
passage van het NJI dat ouders zich ‘onvoldoende gehoord voelen..” Daarnaast is er in het
kader van GIRFEC nooit een ‘zoektocht’ van ouders geweest, zeker niet in de
richting van een totalitair systeem vanuit de overheid dat ouders tot tweede-
of derderangs personen maakt in de opvoeding van hun eigen kinderen.
‘Vijf vragen over Girfec’
In haar verklaring van 20 september 2019 ‘Vijf vragen
over Girfec’ zet het NJI uiteen wat het systeem is, waar het vandaan komt en
wat de eventuele bezwaren ertegen zijn.
“GIRFEC
staat voor ‘Getting It Right For Every Child’. Het is een aanduiding voor een
gedachtengoed dat in 2006 in Schotland is geïntroduceerd in de
beleidsontwikkeling en in de dagelijkse praktijk van iedereen die werkt met en
rond kinderen, jongeren, hun ouders en gezinnen. De ontwikkeling en de kansen
van kinderen staan daarin centraal. Het gedachtegoed is bedoeld als
ondersteuning om tot een inclusieve samenleving te komen: iedereen hoort erbij
en verdient kansen.”
Risico-indicatoren
Kind aan het infuus
Na de invoering van de Meldcode kindermishandeling in ziekenhuizen (‘97% niets aan de hand’), woningbouwverenigingen, scholen, etc, krijgen in Amsterdams nu ook kappers en schoonheidsspecialisten een eendaagse cursus om kindermishandeling of huiselijk geweld te signaleren. Zo kwam er een klusjesman van de woningbouwvereniging bij een moeder thuis met een kind dat aan het infuus lag. Tussen zijn werkzaamheden door begon hij het kind te ondervragen, waarom het niet op school was. En waar de juffrouw was die zijn vervangende lessen moest regelen. De moeder van het kind begreep pas waar deze ongevraagde bemoeienis met haar kind vandaan kwam, toen de klusjesman vertelde over de mishandelingscursus die hij had gevolgd. Is dit de inclusieve samenleving die men met GIRFEC voor ogen heeft?
Na de invoering van de Meldcode kindermishandeling in ziekenhuizen (‘97% niets aan de hand’), woningbouwverenigingen, scholen, etc, krijgen in Amsterdams nu ook kappers en schoonheidsspecialisten een eendaagse cursus om kindermishandeling of huiselijk geweld te signaleren. Zo kwam er een klusjesman van de woningbouwvereniging bij een moeder thuis met een kind dat aan het infuus lag. Tussen zijn werkzaamheden door begon hij het kind te ondervragen, waarom het niet op school was. En waar de juffrouw was die zijn vervangende lessen moest regelen. De moeder van het kind begreep pas waar deze ongevraagde bemoeienis met haar kind vandaan kwam, toen de klusjesman vertelde over de mishandelingscursus die hij had gevolgd. Is dit de inclusieve samenleving die men met GIRFEC voor ogen heeft?
National
Risk Framework to Support the Assessment of Children and Young People:
https://www.gov.scot/publications/national-risk-framework-support-assessment-children-young-people/
Ouders rekenen af met de staatsvoogd
“GIRFEC is verankerd in de Schotse wetgeving, in het
onderwijs, en in de ondersteuning van gezinnen en jongeren. Die verankering
bestaat uit een aantal elementen, waaronder:
Een set van
principes en waarden met betrekking tot de rechten van kinderen, afgeleid van
het Internationaal Verdrag voor de Rechten van het Kind
Acht
belangrijkste aandachtspunten als het gaat om het welzijn van het kind,
weergegeven in een cirkel (‘the wheel of wellbeing’ – in Nederland ook wel
aangeduid als ‘de Kansencirkel’).
Een element
dat veel discussie heeft opgeroepen is de vaste contactpersoon, de zogeheten
‘named person’, en hoe omgegaan wordt met informatie-uitwisseling. Dit
onderdeel van de Schotse wetgeving is inmiddels ingetrokken.”
“Op diverse plekken in Nederland spreekt het
gedachtengoed aan, omdat er urgentie wordt gevoeld om interprofessioneel samen
te werken.”
Dat die urgentie wordt gevoeld laat zich raden. GIRFEC
kwam niet uit de hemel vallen, want het wordt flink gepromoot door het NJI. In
2014 was de toenmalige minister van onderwijs Sander Dekker al mee op
studiereis naar Schotland om kennis te maken met deze nieuwe vorm van
onderwijsinfiltratie door jeugdzorg.
Lees
hier Deel 2 van "GIRFEC - Jeugdzorg infiltreert het onderwijs"
Voetnoten:
(1)https://www.scotsman.com/education/panel-gives-up-on-named-person-scheme-code-of-practice-1-4986164
(5)
https://www.heraldscotland.com/news/17912979.scottish-government-concede-defeat-named-person-policy/
“The Named Person scheme is a vehicle for
neoliberal state control. ... resulting in social work practice becoming
distanced from its social change agenda, instead working on families rather
than with families.” http://researchonline.gcu.ac.uk/portal/files/26623243/Crafting_the_Society_of_Control.pdf
(7)
https://www.scotsman.com/education/panel-gives-up-on-named-person-scheme-code-of-practice-1-4986164
(8)“The
scrapping of the Named Person scheme is very welcome. But a problem remains:
the ethos behind the scheme – the suspicion of ordinary families and the
presumption that parents and children need support in every part of their lives
– is still intact.” https://www.spiked-online.com/2019/09/23/good-riddance-to-the-named-person-scheme/
https://www.heraldscotland.com/news/17921874.stuart-waiton-named-person-scheme-gone-snps-authoritarian-ethos-remains/
Update 5 december 2019:
Update 5 december 2019:
GIRFEC in Nederland: het kind als bron van datamining
