zondag 23 augustus 2015

Geslaagde integratie heet ‘ontkerkelijking’


Hoeveel bekende Nederlandse schrijvers hebben zich in het verleden niet een reputatie verworven door zich al schrijvend te ontworstelen aan hun christelijke jeugd en hoe bevrijdend was het niet voor ze om zelf na te denken. Met mildheid werd er lang nadien door hen gesproken over de toch vaak fijne herinnering aan ‘wierook en kaarsen’ in de kerk en het prachtige gezang, maar zeer zelden was er een verlangen te bespeuren om te mogen terugkeren naar de bekrompen dogmatische ideeën van weleer. Een ongelukkige jeugd is weliswaar een goudmijn voor de schrijver, maar het mag niet opnieuw toekomst worden.

Van het wieg tot het graf

In dit verband is het opvallend dat zoveel mensen die blij zijn uit het sociale harnas te zijn bevrijdt van kerkelijke bemoeienis van de wieg tot het graf, toch zo’n begripvolle en gedogende houding aannemen tegenover de islam, de religie die na onze maatschappelijke bevrijding uit het christendom via een zijdeur onze samenleving binnenkomt, waardoor de hele strijd voor geestelijke emancipatie weer opnieuw gevoerd moet worden, maar wat de oudgedienden in het bevrijdings-proces niet hun verantwoordelijkheid vinden. Zij hebben hun religieuze hypotheek inmiddels afgelost en leven van de overwaarde ervan. Een nieuwe religie, met verregaande sociale controle en allerlei spanningselementen in relatie tot de democratie en de mensenrechten? ‘Ja, hoor eens even, wij hebben onze plicht gedaan hoor! En bovendien reageren die nieuwe mensen zo overspannen als je het over hun profeet hebt, dat het misschien maar beter is om ons een beetje begripvol en coulant op te stellen. Ze kunnen niet zo goed tegen kritiek als wij, en dat bedoelen we helemaal niet racistisch hoor! Het zijn warmbloedige mensen en die reageren wat emotioneel, omdat het geloof zo ‘dierbaar’ voor ze is. Ik zou ook boos worden als de hele tijd mijn geloof beledigd werd, maar dat kan gelukkig niet, want ik heb geen geloof meer.’

Sociale uitsluiting

Zo ongeveer is de stellingname van veel ontwikkelde niet-gelovige mensen in het islamdebat, die nauwelijks een stellingname te noemen is. Het is eerder sussen en vergoelijken, omdat ze zelf geen last meer hebben van de worsteling waar veel jonge mensen die op dit moment in een religie geboren worden in ons land, mee te maken hebben. De sociale uitsluiting die ze ten deel valt als ze met het geloof willen breken, de bedreigingen, de eenzaamheid en vooral de maatschappelijke middelvinger van de zelfgenoegzame klasse van voormalig progressieven die menen dat die strijd al lang gestreden is. Vanuit hun vrijgemaakte luxepositie doen ze hun uiterste best om ‘respect’ op te brengen voor de islam, deze cultuur die ons zou komen verrijken, maar die in de praktijk steeds meer een sociaal-culturele schadepost blijkt te zijn. Natuurlijk zijn er ‘incidenten’ maar vroeger gebeurde er ook wel eens wat. ‘Mensen zijn zo intolerant geworden en verdragen niets meer van elkaar’ is de meest gehoorde dooddoener bij religieuze en culturele fenomenen die onze samenleving onder hoogspanning zetten. En dat is allemaal vol te houden door de nieuwe religie vooral te bezien als een cultuur, zodat geloofsinhoudelijke aspecten kunnen worden weggewoven en we tegen de stroom van de ideologische verschillen in moeten roeien met eindeloze dialogen om meer ‘van elkaar te gaan begrijpen’. 

Gelijk oversteken?

Er wordt nog altijd gedacht dat wij Nederlanders te weinig van de islam begrijpen, in dezelfde mate als er groepen moslims zijn die weigeren in de westerse samenleving te integreren. Alsof we eerlijk moeten oversteken, maar als het een gelijkwaardige uitwisseling was met een door religie gedomineerde cultuur, waarom was de eigen bevrijding in de jaren ’60 en ’70 dan zo nodig en bleek de ontkerkelijking later een onomkeerbaar proces? De cognitieve dissonantie van het respect opbrengen voor een geloof, maar de blijdschap van ‘zelf niet meer te hoeven’ blijft één van de merkwaardigste aspecten van het islam-knuffelen van voormalig progressieven. Ze weten dat ze de vrouwenrechten te grabbel hebben gegooid om geen goodwill te verliezen bij hun allochtone achterban, dat verdediging van de rechten van homo’s (zoals Pim Fortuyn) noodgedwongen door rechtse partijen werd overgenomen en dat het voormalige ‘opium voor het volk’ wel een heel bijzondere transformatie heeft ondergaan in linkse gelederen om de moslims maar te vriend te houden. Job Cohen van de PvdA schoof twee miljoen onder tafel voor de Westermoskee in Amsterdam en vergat pardoes de rest van de gemeenteraad hierover in te lichten. Er waren zelfs plannen om in hele stadsdelen islamlessen te gaan verzorgen op openbare scholen. Niets was links te dol om deze ‘cultuur’ zich hier prettig te laten voelen.

Religie is een overtuiging

Maar ooit komt het moment dat ook zij moeten gaan beseffen dat religie niet in de eerste plaats een cultuur is, maar een ideologie, een set van gedachten-constructies die moeten worden aangenomen op gezag van een traditie waar niet aan mag worden getwijfeld, zoals de Shahada ‘Er is geen god dan Allah en Mohammed is zijn profeet’. Hoe links en postmodernistisch men ook brabbelt in eigen kring in de absolute overtuiging dat ‘De’ waarheid niet bestaat, tegenover moslims verschijnt er opeens een ‘diepe bewondering’ voor mensen die ‘zoveel kracht putten uit hun geloof’ zonder er rekenschap van te geven dat ze die kracht enkel uit hun geloof kunnen putten, omdat ze rotsvast geloven dat het ‘De’ waarheid is. Een religie maakt nu eenmaal niet veel kans als het ‘misschien’ de waarheid is en daarom is de veiligste weg ook om de islam te benaderen vanuit het standpunt van een cultuur, zodat die waarheidsvraag naar de achtergrond verdwijnt. Dan hoef je niet te vragen naar het causale verband tussen de gedragingen van terreurgroepen wereldwijd, het feitelijke leven van de profeet Mohammed en het wijdverbreide islamitische geloof dat Mohammed de beste mens in de geschiedenis is om persoonlijk na te volgen. Zonder die vragen is het veel makkelijker wegkijken en jezelf gerust stellen met de wetenschap dat de islam in het verleden ook periodes heeft gekend van grote culturele bloei en religieuze tolerantie, alsof we daar nu wat aan hebben. 

Geert Wilders

Want dat willen ze zelf ook graag, tolerant zijn en ‘echt’ democratisch, door anderen mensen niet hun religie te verbieden zoals Geert Wilders wel zou willen, die daarmee de grondwet niet respecteert. Alleen begrijpen ze zelf het verschil niet tussen het recht dat mensen hebben om allerlei soorten van vreemde overtuigingen er op na te houden en de wenselijkheid ervan. Er heeft een tijd lang het recht bestaan voor pedofielenvereniging Martijn om zich vrij te manifesteren, maar we vonden het maatschappelijk niet wenselijk dat er meer pedofielen bij zouden komen. Hetzelfde geldt voor de Hells Angels, die altijd recht hadden op hun eigen clubhuis in Amsterdam, maar waarvan niemand het wenselijk vond dat deze en soortgelijke clubs zouden groeien. Mensen hebben in de moderne tijd het recht om kerken te bouwen, moskeeën en synagogen, maar voor hetzelfde geld zetten we eigenlijk liever een wetenschappelijk instituut neer waar je zelf leert nadenken. Het is niet wenselijk om een comeback mee te maken van het mythologisch-magische denken dat de zelfontplooiing van mensen aan de kapstok hangt van voorgekauwde geloofswaarheden. We zijn niet voor niets het religieuze paradigma voorbij, net zo goed als we ook niet meer naar het kruidenvrouwtje in het bos gaan als we ziek zijn, maar naar de huisarts.

Wat is respect?

‘Respect’ begint een behoorlijk afgesleten woord te worden, merk ik. Het lijkt wel standaard voorgeschreven, zoals iemand een handje moeten geven en met twee woorden spreken, terwijl ik het altijd heb gekoppeld aan mensen die iets deden waar ik bewondering voor had en waar ik mezelf aan kon optrekken. Iets dat meer was dan het gemiddelde en beter dan het voorgaande. Waarom heeft respect opeens betrekking op van alles en nog wat? En zo verplichtend ook, zo gespeend van de eigen euforische gewaarwording van het ‘voortreffelijke’. Wij ‘moeten’ respect hebben voor andere culturen en geloven zegt men. Dat moet! Ze vertellen er alleen niet bij volgens welke rationele principes die bovenmatige bewondering gewekt zou moeten worden als we getrakteerd worden op allerlei zaken die voor ons gevoel afbreuk doen aan de cultuur die we hier in honderden jaren hebben opgebouwd. Een geslaagde integratie van de islam in Nederland zou volgens de nieuwste trend moeten inhouden dat er in Nederland opgeleide imams komen en dat er juist nog meer moskeeën gebouwd gaan worden (i.p.v. minder) zodat de moslims zich hier echt thuis gaan voelen.(1) Ik moet eerlijk bekennen dat ik me zelf ook schuldig heb gemaakt aan deze gedachte, omdat ze een redelijk alternatief lijkt voor de constante integratie-verstorende bemoeienis van buitenlandse imams, die hier komen prediken terwijl ze de taal niet spreken, deze cultuur niet kennen, enz.(2)

Aboutaleb

Ik liet me een beetje meeslepen door de dappere houding van de Rotterdamse burgemeester Aboutaleb, die anders dan zijn PvdA-partijgenoten wél durfde te benoemen dat er bij het integratievraagstuk wel wat meer aan de hand is dan enkel de sociaal-economische component en dat je als allochtoon ook moet willen integreren en gebruik maken van de kansen die je hier geboden worden, maar toen zijn vooruitstrevende idee van een ‘islamitische infrastructuur’ wat meer bij me was gezonken kwamen toch de twijfels. Steeds opnieuw confronteerde ik mezelf met de vraag of ik maatschappelijk gezien, omwille van een algemeen humane houding of vanwege de spirituele kern van een geloof moet gedogen dat er een dogmatisch instituut wordt meegeleverd en het antwoord daarop is een steeds hartgrondiger ‘nee!’. Ik wil God niet afschaffen, maar wel de religie. Openbaringsreligie is een verschrikking, omdat ze lijnrecht ingaat tegen kritische analyse en eigen verantwoordelijkheid. Het geweten van zo’n religie is een collectief geweten en is in hoge mate sociaal geconditioneerd, wat wil zeggen dat ze even zo vaak onderdrukkend en remmend zal werken op de individuele ontplooiing, als versterkend. Openbaringsgeloof vraagt van mensen kritiekloos dingen aan te nemen en daarna pas zelf na te denken, als de kaders waarbinnen men mag denken al zijn vastgesteld. Zo is de ‘discussie’ binnen een geloof ook vaak een farce, omdat het daarbij altijd om interpretaties gaat van dezelfde onwrikbare geloofswaarheid, nooit om een andere waarheid.

Moskeeën zijn vol

Ik heb nagedacht over het fenomeen dat de moskeeën in Europa zo vol zitten en de kerken steeds leger raken (wat voor veel moslims een teken is dat hun geloof meer ‘potentie’ heeft dan de andere geloven) en ben het cultuur-wetenschappelijk gaan duiden. De islam lijkt in het westen een stevige religie te zijn, omdat ze geloofs-inhoudelijk altijd is ontzien en nooit de keiharde aanvallen op haar dogma’s heeft hoeven verduren die het christelijk geloof wel over zich heen heeft gekregen.(3) De islam is een maatschappelijke realiteit voor moslims en kan dat nog een hele tijd blijven, zolang westerse leiders te bang en te schijnheilig zijn om de inhoud van de islam kritisch onder de loep te nemen en moslims nooit durven tegen te spreken als ze hun meest onaantastbare dogma opdreunen van de profeet als ‘beste mens die ooit heeft bestaan’. Alsof er geen wetenschappelijke onderzoeken mogelijk zijn op westerse universiteiten die dit op grond van psychosociale, historische en godsdienstwetenschappelijke analyse zouden kunnen betwisten. Nee, het is gemakkelijker om daar omheen te doceren en niet te vertellen hoeveel miljoenen doden de verspreiding van de islam de wereld heeft gekost. Vlak na de dood van de profeet slachtten de verschillende moslimlegers eerst elkaar af en daarna was de rest van de mensheid aan de beurt. En de politici maar stevig blijven volhouden dat de islam ‘vrede’ is, want de gemakkelijke misleiding dat in de schrift staat dat er ‘geen dwang is in het geloof’ kan zo mooi de ogen sluiten voor de daadwerkelijke geschiedenis.

Ontkerkelijking in de islam

Een geslaagde integratie is naar mijn idee een ontkerkelijking van de islam(4), die voor hen net zo bevrijdend is als wij het vanaf de jaren ’60 hebben mogen meemaken. Een op gang komen van het individuatieproces van de moslims en de mogelijkheid om een spirituele kern te bewaren van de overgeleverde religieuze traditie (die vooral door latere toevoegingen van grote filosofen en mystici zo rijk en diepzinnig is geworden) zonder op wat voor manier dan ook nog te botsen met de moderniteit en gelijke rechten voor alle burgers. Een persoonlijke geloofsbeleving die niet langer probeert het maatschappelijk veld te beïnvloeden door steeds meer privileges voor zichzelf te eisen als groeiende religieuze groep, maar die de scheiding van kerk en staat als essentieel beschouwt voor een goede maatschappelijke integratie. Niet meer moskeeën zijn een symbool van integratie, maar steeds minder (behoefte aan) moskeeën, als het hersenloze collectieve gebeuren dat gebaseerd is op blind geloof eindelijk eens een keer stevig wordt tegengesproken.(5) En als we eens ophouden in dit land om met twee maten te meten, één voor de eigen vrijheid en één voor de knechting van de ander, door het afhouden van die kritische wetenschap in islamitische geloofszaken, waar we zelf wel onze vrijheid en zelfbeschikking aan te danken hebben.(6) Ik heb net zo min behoefte aan een gematigde islam als aan een gematigd of ‘opgewekt’ christendom. Beiden slagen er niet in om het mythologische tijdperk te ontvluchten en zijn een aberratie voor de psyche. Spiritualiteit moet een gezonde psychologische en filosofische basis hebben om niet te conflicteren met het huidige cultuurmodel, maar dat zal linksen en liberalen verder toch een worst zijn!? Zij zijn psychologisch bevrijdt en kijken nu met een minzame culturele blik naar die aandoenlijke mensen die zoveel kracht en ‘troost’ putten uit hun onbetwijfelbaar geloof…Tolerant hoor!

Sven Snijer




(3)De 'onbevlekte ontvangenis' werd betwist, dat Jezus de Zoon van God was werd betwist, dat hij überhaupt bij zijn gezonde verstand was werd betwist, terwijl de 'maagdelijke geboorte' van de Koran via de analfabeet Mohammed recht overeind blijft.

(4)Officieel staat op geloofsafval in de islam de doodstraf.

(5)Zo heeft Saoedi-Arabie recentelijk (26 juli 2015) haar oproep aan de internationale gemeenschap herhaald om het 'beledigen van religie’ (lees 'de islam', want andere religies zijn in dat land verboden) strafbaar te stellen en Super-dhimmi Francois Hollande, de socialistische president van Frankrijk heeft er wel oren naar. http://www.saudigazette.com.sa/index.cfm?method=home.regcon&contentid=20150726251504

(6)Waarom wordt aan het publiek nooit uitgelegd hoe het verdelen van vrouwen als oorlogsbuit om ze vervolgens te gebruiken als seksslavinnen in Syrië en Irak door IS, geen ‘verdraaiing’ van de ware islam kan zijn wanneer precies dezelfde praktijken door Mohammed en zijn volgelingen werden uitgeoefend? (Hadith)