Hoeveel bekende Nederlandse schrijvers hebben zich in het verleden niet een reputatie verworven door zich al schrijvend te ontworstelen aan hun christelijke jeugd en hoe bevrijdend was het niet voor ze om zelf na te denken. Met mildheid werd er lang nadien door hen gesproken over de toch vaak fijne herinnering aan ‘wierook en kaarsen’ in de kerk en het prachtige gezang, maar zeer zelden was er een verlangen te bespeuren om te mogen terugkeren naar de bekrompen dogmatische ideeën van weleer. Een ongelukkige jeugd is weliswaar een goudmijn voor de schrijver, maar het mag niet opnieuw toekomst worden.
Van het wieg tot
het graf
In
dit verband is het opvallend dat zoveel mensen die blij zijn uit het sociale
harnas te zijn bevrijdt van kerkelijke bemoeienis van de wieg tot het graf,
toch zo’n begripvolle en gedogende houding aannemen tegenover de islam, de
religie die na onze maatschappelijke bevrijding uit het christendom via een
zijdeur onze samenleving binnenkomt,
waardoor de hele strijd voor geestelijke emancipatie weer opnieuw gevoerd moet
worden, maar wat de oudgedienden in het bevrijdings-proces niet hun
verantwoordelijkheid vinden. Zij hebben hun religieuze hypotheek inmiddels
afgelost en leven van de overwaarde ervan. Een nieuwe religie, met verregaande
sociale controle en allerlei spanningselementen in relatie tot de democratie en
de mensenrechten? ‘Ja, hoor eens even, wij hebben onze plicht gedaan hoor! En
bovendien reageren die nieuwe mensen zo overspannen als je het over hun profeet
hebt, dat het misschien maar beter is om ons een beetje begripvol en coulant op
te stellen. Ze kunnen niet zo goed tegen kritiek als wij, en dat bedoelen we
helemaal niet racistisch hoor! Het zijn warmbloedige mensen en die reageren wat
emotioneel, omdat het geloof zo ‘dierbaar’ voor ze is. Ik zou ook boos worden
als de hele tijd mijn geloof beledigd
werd, maar dat kan gelukkig niet, want ik heb geen geloof meer.’
Sociale
uitsluiting
Zo
ongeveer is de stellingname van veel ontwikkelde niet-gelovige mensen in het
islamdebat, die nauwelijks een stellingname te noemen is. Het is eerder sussen
en vergoelijken, omdat ze zelf geen last meer hebben van de worsteling waar
veel jonge mensen die op dit moment in een religie geboren worden in ons land,
mee te maken hebben. De sociale uitsluiting die ze ten deel valt als ze met het
geloof willen breken, de bedreigingen, de eenzaamheid en vooral de
maatschappelijke middelvinger van de zelfgenoegzame klasse van voormalig
progressieven die menen dat die strijd al lang gestreden is. Vanuit hun vrijgemaakte
luxepositie doen ze hun uiterste best om ‘respect’ op te brengen voor de
islam, deze cultuur die ons zou komen verrijken, maar die in de praktijk steeds
meer een sociaal-culturele schadepost blijkt te zijn. Natuurlijk zijn er
‘incidenten’ maar vroeger gebeurde er ook wel eens wat. ‘Mensen zijn zo
intolerant geworden en verdragen niets meer van elkaar’ is de meest gehoorde
dooddoener bij religieuze en culturele fenomenen die onze samenleving onder
hoogspanning zetten. En dat is allemaal vol te houden door de nieuwe
religie vooral te bezien als een
cultuur, zodat geloofsinhoudelijke aspecten kunnen worden weggewoven en we
tegen de stroom van de ideologische verschillen in moeten roeien met eindeloze
dialogen om meer ‘van elkaar te gaan begrijpen’.
Gelijk
oversteken?
Er
wordt nog altijd gedacht dat wij Nederlanders te weinig van de islam begrijpen,
in dezelfde mate als er groepen moslims zijn die weigeren in de westerse
samenleving te integreren. Alsof we eerlijk moeten oversteken, maar als het een
gelijkwaardige uitwisseling was met een door religie gedomineerde cultuur,
waarom was de eigen bevrijding in de jaren ’60 en ’70 dan zo nodig en bleek de
ontkerkelijking later een onomkeerbaar proces? De cognitieve dissonantie van
het respect opbrengen voor een geloof, maar de blijdschap van ‘zelf niet meer
te hoeven’ blijft één van de merkwaardigste aspecten van het islam-knuffelen
van voormalig progressieven. Ze weten dat ze de vrouwenrechten te grabbel
hebben gegooid om geen goodwill te verliezen bij hun allochtone achterban, dat verdediging
van de rechten van homo’s (zoals Pim Fortuyn) noodgedwongen door rechtse
partijen werd overgenomen en dat het voormalige ‘opium voor het volk’ wel een
heel bijzondere transformatie heeft ondergaan in linkse gelederen om de moslims
maar te vriend te houden. Job Cohen van de PvdA schoof twee miljoen onder tafel
voor de Westermoskee in Amsterdam en vergat pardoes de rest van de gemeenteraad
hierover in te lichten. Er waren zelfs plannen om in hele stadsdelen
islamlessen te gaan verzorgen op openbare scholen. Niets was links te dol om
deze ‘cultuur’ zich hier prettig te laten voelen.
Religie is een
overtuiging
Maar
ooit komt het moment dat ook zij moeten gaan beseffen dat religie niet in de
eerste plaats een cultuur is, maar een ideologie, een set van gedachten-constructies
die moeten worden aangenomen op gezag van een traditie waar niet aan mag worden
getwijfeld, zoals de Shahada ‘Er is geen god dan Allah en Mohammed is zijn profeet’. Hoe links en
postmodernistisch men ook brabbelt in eigen kring in de absolute overtuiging
dat ‘De’ waarheid niet bestaat, tegenover moslims verschijnt er opeens een ‘diepe
bewondering’ voor mensen die ‘zoveel kracht putten uit hun geloof’ zonder er
rekenschap van te geven dat ze die kracht enkel uit hun geloof kunnen putten,
omdat ze rotsvast geloven dat het ‘De’ waarheid is. Een religie maakt nu
eenmaal niet veel kans als het ‘misschien’ de waarheid is en daarom is de
veiligste weg ook om de islam te benaderen vanuit het standpunt van een
cultuur, zodat die waarheidsvraag naar de achtergrond verdwijnt. Dan hoef je
niet te vragen naar het causale verband tussen de gedragingen van
terreurgroepen wereldwijd, het feitelijke leven van de profeet Mohammed en het
wijdverbreide islamitische geloof dat Mohammed de beste mens in de geschiedenis
is om persoonlijk na te volgen. Zonder die vragen is het veel makkelijker
wegkijken en jezelf gerust stellen met de wetenschap dat de islam in het
verleden ook periodes heeft gekend van grote culturele bloei en religieuze
tolerantie, alsof we daar nu wat aan hebben.
Geert Wilders
Want
dat willen ze zelf ook graag, tolerant zijn en ‘echt’ democratisch, door
anderen mensen niet hun religie te verbieden zoals Geert Wilders wel zou willen,
die daarmee de grondwet niet respecteert. Alleen begrijpen ze zelf het verschil
niet tussen het recht dat mensen hebben om allerlei soorten van vreemde
overtuigingen er op na te houden en de wenselijkheid ervan. Er heeft een tijd
lang het recht bestaan voor pedofielenvereniging Martijn om zich vrij te
manifesteren, maar we vonden het maatschappelijk niet wenselijk dat er meer
pedofielen bij zouden komen. Hetzelfde geldt voor de Hells Angels, die altijd recht
hadden op hun eigen clubhuis in Amsterdam, maar waarvan niemand het wenselijk vond
dat deze en soortgelijke clubs zouden groeien. Mensen hebben in de moderne tijd
het recht om kerken te bouwen, moskeeën en synagogen, maar voor hetzelfde geld
zetten we eigenlijk liever een wetenschappelijk instituut neer waar je zelf
leert nadenken. Het is niet wenselijk om een comeback mee te maken van het
mythologisch-magische denken dat de zelfontplooiing van mensen aan de kapstok
hangt van voorgekauwde geloofswaarheden. We zijn niet voor niets het religieuze
paradigma voorbij, net zo goed als we ook niet meer naar het kruidenvrouwtje in
het bos gaan als we ziek zijn, maar naar de huisarts.
Wat is respect?
‘Respect’
begint een behoorlijk afgesleten woord te worden, merk ik. Het lijkt wel standaard
voorgeschreven, zoals iemand een handje moeten geven en met twee woorden
spreken, terwijl ik het altijd heb gekoppeld aan mensen die iets deden waar ik
bewondering voor had en waar ik mezelf aan kon optrekken. Iets dat meer was dan
het gemiddelde en beter dan het voorgaande. Waarom heeft respect opeens
betrekking op van alles en nog wat? En zo verplichtend ook, zo gespeend van de eigen
euforische gewaarwording van het ‘voortreffelijke’. Wij ‘moeten’ respect hebben
voor andere culturen en geloven zegt men. Dat moet! Ze vertellen er alleen niet
bij volgens welke rationele principes die bovenmatige bewondering gewekt zou moeten
worden als we getrakteerd worden op allerlei zaken die voor ons gevoel afbreuk
doen aan de cultuur die we hier in honderden jaren hebben opgebouwd. Een
geslaagde integratie van de islam in Nederland zou volgens de nieuwste trend moeten
inhouden dat er in Nederland opgeleide imams komen en dat er juist nog meer moskeeën
gebouwd gaan worden (i.p.v. minder) zodat de moslims zich hier echt thuis gaan
voelen.(1) Ik moet eerlijk bekennen dat ik me zelf ook schuldig heb gemaakt aan
deze gedachte, omdat ze een redelijk alternatief lijkt voor de constante
integratie-verstorende bemoeienis van buitenlandse imams, die hier komen
prediken terwijl ze de taal niet spreken, deze cultuur niet kennen, enz.(2)
Aboutaleb
Ik
liet me een beetje meeslepen door de dappere houding van de Rotterdamse
burgemeester Aboutaleb, die anders dan zijn PvdA-partijgenoten wél durfde te
benoemen dat er bij het integratievraagstuk wel wat meer aan de hand is dan
enkel de sociaal-economische component en dat je als allochtoon ook moet willen integreren en gebruik maken van
de kansen die je hier geboden worden, maar toen zijn vooruitstrevende idee van
een ‘islamitische infrastructuur’ wat meer bij me was gezonken kwamen toch de
twijfels. Steeds opnieuw confronteerde ik mezelf met de vraag of ik maatschappelijk
gezien, omwille van een algemeen humane houding of vanwege de spirituele kern van
een geloof moet gedogen dat er een dogmatisch instituut wordt meegeleverd en
het antwoord daarop is een steeds hartgrondiger ‘nee!’. Ik wil God niet
afschaffen, maar wel de religie. Openbaringsreligie is een verschrikking, omdat
ze lijnrecht ingaat tegen kritische analyse en eigen verantwoordelijkheid. Het
geweten van zo’n religie is een collectief geweten en is in hoge mate sociaal
geconditioneerd, wat wil zeggen dat ze even zo vaak onderdrukkend en remmend
zal werken op de individuele ontplooiing, als versterkend. Openbaringsgeloof
vraagt van mensen kritiekloos dingen aan te nemen en daarna pas zelf na te
denken, als de kaders waarbinnen men mag denken al zijn vastgesteld. Zo is de
‘discussie’ binnen een geloof ook vaak een farce, omdat het daarbij altijd om
interpretaties gaat van dezelfde onwrikbare geloofswaarheid, nooit om een
andere waarheid.
Moskeeën zijn
vol
Ik
heb nagedacht over het fenomeen dat de moskeeën in Europa zo vol zitten en de
kerken steeds leger raken (wat voor veel moslims een teken is dat hun geloof meer
‘potentie’ heeft dan de andere geloven) en ben het cultuur-wetenschappelijk
gaan duiden. De islam lijkt in het westen een stevige religie te zijn, omdat ze
geloofs-inhoudelijk altijd is ontzien en nooit de keiharde aanvallen op haar
dogma’s heeft hoeven verduren die het christelijk geloof wel over zich heen
heeft gekregen.(3) De islam is een maatschappelijke realiteit voor moslims en kan dat
nog een hele tijd blijven, zolang westerse leiders te bang en te schijnheilig
zijn om de inhoud van de islam kritisch onder de loep te nemen en moslims nooit
durven tegen te spreken als ze hun meest onaantastbare dogma opdreunen van de
profeet als ‘beste mens die ooit heeft bestaan’. Alsof er geen
wetenschappelijke onderzoeken mogelijk zijn op westerse universiteiten die dit
op grond van psychosociale, historische en godsdienstwetenschappelijke analyse zouden
kunnen betwisten. Nee, het is gemakkelijker om daar omheen te doceren en niet
te vertellen hoeveel miljoenen doden de verspreiding van de islam de wereld
heeft gekost. Vlak na de dood van de profeet slachtten de verschillende moslimlegers
eerst elkaar af en daarna was de rest van de mensheid aan de beurt. En de
politici maar stevig blijven volhouden dat de islam ‘vrede’ is, want de
gemakkelijke misleiding dat in de schrift staat dat er ‘geen dwang is in het
geloof’ kan zo mooi de ogen sluiten voor de daadwerkelijke geschiedenis.
Ontkerkelijking
in de islam
Een
geslaagde integratie is naar mijn idee een ontkerkelijking van de islam(4), die
voor hen net zo bevrijdend is als wij het vanaf de jaren ’60 hebben mogen
meemaken. Een op gang komen van het individuatieproces van de moslims en de
mogelijkheid om een spirituele kern te bewaren van de overgeleverde religieuze
traditie (die vooral door latere toevoegingen van grote filosofen en mystici zo
rijk en diepzinnig is geworden) zonder op wat voor manier dan ook nog te botsen
met de moderniteit en gelijke rechten voor alle burgers. Een persoonlijke
geloofsbeleving die niet langer probeert het maatschappelijk veld te
beïnvloeden door steeds meer privileges voor zichzelf te eisen als groeiende
religieuze groep, maar die de scheiding van kerk en staat als essentieel
beschouwt voor een goede maatschappelijke integratie. Niet meer moskeeën zijn
een symbool van integratie, maar steeds minder (behoefte aan) moskeeën, als het
hersenloze collectieve gebeuren dat gebaseerd is op blind geloof eindelijk eens
een keer stevig wordt tegengesproken.(5) En als we eens ophouden in dit land om
met twee maten te meten, één voor de eigen vrijheid en één voor de knechting van
de ander, door het afhouden van die kritische wetenschap in islamitische
geloofszaken, waar we zelf wel onze vrijheid en zelfbeschikking aan te danken
hebben.(6) Ik heb net zo min behoefte aan een gematigde islam als aan een
gematigd of ‘opgewekt’ christendom. Beiden slagen er niet in om het
mythologische tijdperk te ontvluchten en zijn een aberratie voor de psyche. Spiritualiteit
moet een gezonde psychologische en filosofische basis hebben om niet te
conflicteren met het huidige cultuurmodel, maar dat zal linksen en liberalen verder
toch een worst zijn!? Zij zijn psychologisch bevrijdt en kijken nu met een minzame
culturele blik naar die aandoenlijke mensen die zoveel kracht en ‘troost’ putten
uit hun onbetwijfelbaar geloof…Tolerant hoor!
Sven Snijer
(3)De 'onbevlekte ontvangenis' werd betwist, dat Jezus de Zoon van God was werd betwist, dat hij überhaupt bij zijn gezonde verstand was werd betwist, terwijl de 'maagdelijke geboorte' van de Koran via de analfabeet Mohammed recht overeind blijft.
(4)Officieel staat op geloofsafval in de islam de doodstraf.
(5)Zo
heeft Saoedi-Arabie recentelijk (26 juli 2015) haar oproep aan de
internationale gemeenschap herhaald om het 'beledigen van religie’ (lees 'de islam',
want andere religies zijn in dat land verboden) strafbaar te stellen en Super-dhimmi
Francois Hollande, de socialistische president van Frankrijk heeft er wel oren
naar. http://www.saudigazette.com.sa/index.cfm?method=home.regcon&contentid=20150726251504
(6)Waarom
wordt aan het publiek nooit uitgelegd hoe het verdelen van vrouwen als
oorlogsbuit om ze vervolgens te gebruiken als seksslavinnen in Syrië en Irak
door IS, geen ‘verdraaiing’ van de ware islam kan zijn wanneer precies dezelfde
praktijken door Mohammed en zijn volgelingen werden uitgeoefend? (Hadith)
