Een sneu verschijnsel dat steeds weer de waardering van diepgravende kennis blokkeert is het religieus-mythologische paradigma waarin veel moslims leven, dat de islam het ware geloof is en daarom altijd ‘verkeerd begrepen’ wordt wanneer mensen er kritiek op uitoefenen. Het klinkt een beetje als een mishandelde vrouw die aan haar vrienden en kennissen probeert uit te leggen dat hij ‘ook heel lief’ kan zijn en geweldig is met de kinderen. Alsof dat wegneemt dat ze al jaren onderworpen is en geen eigen leven meer heeft.
Het exotische
geloof
Ja,
de islam kan ook leuk zijn, maar moslims hebben er tegenwoordig een dagtaak aan
om uit te leggen wat toch de reden is van de ‘ontstane beeldvorming' rond alle
aspecten van de islam die minder fris overkomen. Is dat allemaal omdat we de
islam verkeerd begrijpen of is het omdat veel geloofszaken in de islamitische wereld
eeuwen lang als normaal werden gezien en pas in de context van een westerse samenleving
wat dubieus overkomen? (1) Soms heb ik medelijden met welwillende en redelijk geïntegreerde
moslims in onze samenleving, omdat zij in een paar decennia tijd door hetzelfde
proces heen gejaagd worden van verlichting en het kritisch bevragen van het
geloof waar we in Europa vijfhonderd jaar over hebben gedaan. Dat is inderdaad
niet leuk en haast ondoenlijk, zeker als de politiek-correcte bovenlaag en de media
voor het exotische geloof een minder kritische maatstaf hanteren dan voor hun
eigen vertrouwde schietschijf, het christendom.
Arabische
stammencultuur
Het
centrale probleem in de islamdiscussie is dat de islam ontstond in een vrij
ongeciviliseerde cultuur, waar de levensomstandigheden zwaar waren en waar geen enkele politieke samenhang bestond tussen
de verschillende stammen. De Koran zelf spreekt al over het levend begraven van
baby’s en bedrieglijke handelspraktijken. Er was geloof in veelgodendom van een
bijzonder laag ontwikkelingsniveau (animistisch), zodat de culturele ondergrond
van de islam van een beduidend mindere kwaliteit was dan die van veel andere
religies. Er bestond in Arabië geen behoefte aan een nieuw openbaringsgeloof,
want daarin werd al voorzien door joden en christenen en daarnaast waren er Arabische
kluizenaars die een monotheïstische opvatting van God hadden naar hun eigen inzicht.
De Arabieren hadden een literaire traditie waarin poëzie een grote rol speelde
(reden dat Mohammed absoluut geen ‘dichter’ genoemd wilde worden, om zich te
onderscheiden) en alles werd bepaald door stamverbanden. De islam heeft de
elkaar beconcurrerende en bestrijdende Arabische stammen met behoorlijke dwang
onder de banier van het geloof verzameld en toen Mohammed plotseling stierf
kwamen de oorspronkelijke stamsentimenten snel weer opzetten. De eerste oorlog
na de dood van Mohammed was dan ook om de afvallige stammen die meenden dat zij
hiermee niet langer aan de islam vastzaten, weer in het gareel te brengen.
Eufemistisch wordt dit door veel islamhistorici aangeduid als de noodzaak om ‘de
eenheid van het geloof’ te bewaren. In werkelijkheid was het machtspolitiek,
want het opzeggen van het ‘islamlidmaatschap’ door verscheidene Arabische stammen
geeft al aan dat ze het als een tijdelijk verbond zagen, als iets tussen
stamleiders en niet als een persoonlijke overtuiging.
Mohammed gaf het
voorbeeld
Het
idee van de islam als een universele leer voor heel de mensheid is geleidelijk
ontstaan en pas in de latere jaren, toen Mohammed steeds meer macht en invloed
kreeg in Arabië. In de periode vlak voor zijn dood werd hij erg ambitieus en
liet brieven sturen naar de leiders van Perzische en het Byzantijnse rijk dat
ze zich bij zijn geloof mochten aansluiten, omdat hij anders genoodzaakt was
militaire middelen tegen ze te gebruiken. Er werden een paar halfslachtige
expedities naar de grenzen van die twee rijken uitgevoerd, maar pas toen kalief
Aboe Bakr het van Mohammed overnam werden die campagnes serieuzer. Wat veel
moslims als een steen op de maag ligt, is dat hun profeet een militaire leider
was die zelf bloed aan zijn handen had en die de goddelijke openbaringen in de
Koran het religieuze geweld liet ondersteunen. Of het nu ging om een defensieve
Jihad of een offensieve Jihad (van beiden zijn historische voorbeelden) het
feit blijft dat Mohammed hierin sterk verschilt van andere religieuze leiders,
zoals de Boeddha, Jezus, Shankara, Guru Nanak of Lao Tze, die nooit een wapen
hebben aangeraakt. De ruwe Arabische stammencultuur is heel bepalend geweest
voor het militante karakter van de islam.
Terug in de tijd
Er
is dan ook geen enkele rechtvaardiging voor het geweld in de islamitische
historie (en de hedendaagse uitingen) door te wijzen naar het Oude Testament
dat voor joden en christenen zo van betekenis is, waarin ook veel verhalen
staan over religieus gefundeerde oorlogen en veel bloedvergieten, want om twee redenen
gaat die vergelijking niet op. Ten eerste is het zo dat we voor de bloederige
godsdienststrijd in de bijbel ver terug moeten in de tijd, Mozes en de strijd
tegen farao (1250 v.chr), David en Salomo (1000 v.Chr), terwijl Mohammed zijn
religie stichtte in de zevende eeuw ná Christus. Daar zit een periode van 1800
jaar tussen, waarin de religie een evolutie heeft doorgemaakt naar meer
beschaving en minder geweld.(2) De religieus gefundeerde oorlogen waren voor de
joden per definitie verleden tijd vanaf de Diaspora (70 na Chr.) en de
christenen hebben in de eerste eeuwen hun geloof nooit met geweld verdedigd of
willen verspreiden. Ze wisten dat ze tegen het Romeinse imperium geen enkele
kans maakten in militaire zin en offerden zichzelf vrijwillig op aan de wilde
dieren in het circus van Rome als bewijs van hun geloofsovertuiging. Ze werden
martelaren door hun eigen bloed, ook omdat Jezus in zijn leringen het geweld afwees.
Zijn koninkrijk was niet van deze aarde, maar dat van Mohammed wel. Die stelde
religieuze en sociale voorschriften op die voor een plaats in het Paradijs van
Allah moesten zorgen, maar eveneens voor een geoliede islamitische samenleving.
Islam-weegschaaltje
Het
geweld in de islam was dus een belangrijke stap terug in de tijd door opnieuw
geweld religieus te legitimeren ‘indien de islam werd bedreigd’, wat erg ruim
genomen kan worden. Iedere belediging, afwijzing of tegenwerping kan in
principe als bedreiging worden gezien en dat zien we vandaag de dag aan de
lopende band, want zelfs door tekeningen of afbeeldingen op zeepjes voelen
moslims zich levensgevaarlijk bedreigd. Of door een boek (Salman Rusdie) dat
moslims er aan herinnert dat Mohammed op zeker moment in zijn vroege profetische carrière
een dealtje wilde sluiten met zijn eigen stam, door toch wat ruimte over te
laten voor twee godinnen naast Allah, wat later toen hij er spijt van kreeg
weer werd uitgelegd als ‘influistering door Satan’, waarmee meteen de vraag
werd opgeworpen hoe we dan zeker kunnen weten dat de andere Koranteksten niet
eveneens zijn ingefluisterd door die boze tegenstrever? De Fatwa die vroeg om
de dood van de schrijver ging de hele wereld over en was toen nog een unicum.
Tegenwoordig durven we in het westen haast niets meer te zeggen, want ieder
woord dat we willen spreken moet op een gouden islam-weegschaaltje worden gewogen.
Zou dit moslims kunnen beledigen? Dodelijk beledigen of enkel chagrijnig maken? (3)
Europa - the new
frontier
Het
is een gotspe dat we in onze eigen cultuur zo moeten denken. En ja, dat heeft
alles te maken met hoe de islam is ontstaan en hoe de geweldslegitimatie in de
islam is ingebakken, al zullen veel moderne moslims hier liever geen gebruik
van maken. Maar dan de rest van de wereld, de landen waar de inwoners wat
minder hoog opgeleid zijn en in hun hele leven enkel Koranschool (lagere school)
hebben gehad(4). Hoeveel ruimdenkendheid en humanitair bewustzijn hebben zij? Kunnen
ze in Pakistan of Afghanistan ook goed relativeren, zodat de
vluchtelingenstromen die daar vandaan deze kant op komen geen enkel beletsel
zullen vormen voor de maatschappelijke stabiliteit en vrijheid van
meningsuiting? In de minder ontwikkelde landen groeien de Boerkas in het
straatbeeld als onkruid en er is niets dat er op wijst dat ze het westen als
iets anders beschouwen dan als een kolonisatiegebied. Wij hebben alle rijkdom
en comfort, maar zij hebben het ware geloof. Eén plus één is islam! Wat de
linkse kerk vaak probeert te doen om alle kritiek op de islam te smoren, is alles in
het belachelijke trekken en zeggen dat er helemaal geen ‘complot’ bestaat onder
moslims om Europa over te nemen (paranoia), maar dat is ook niet wat islamcritici
beweren. De grootste vijand is niet een islamitische terreurbeweging, maar de
algemene onwetendheid onder veel moslims (in ontwikkelingslanden) waardoor ze niet
in staat zijn om buiten de grenzen van hun eigen onfeilbaar geachte geloof te
denken. Dat is nog erger dan een complot.
Khalid Yasin
Het gegeven dat alle kritiek op de islam automatisch gelijk wordt gesteld aan ‘islamhaat’
of ‘islamofobie’ is een uiting van het feit dat mensen cultureel-historisch in
verwarring zijn, omdat het beeld dat ze eeuwenlang voorgeschoteld hebben gekregen
van hun geloof niet overeenstemt met de feiten van de geschiedenis en hun eigen
(nooit gelezen) geschriften. Als moslims in paniek raken door een opmerking van Wilders dat Mohamed een pedofiel
was, rennen ze gauw naar een populaire islamitische prediker zoals Khalid
Yasin, die dan haarfijn uitlegt dat Mohammed niets verkeerd gedaan heeft, omdat
Allah hem de opdracht gaf met het meisje te trouwen en wij mensen de wijsheid
van Allah niet in twijfel mogen trekken. Dat heet dan een ‘moderne’ moslim die tegen
homoseksualiteit is en die heeft mogen spreken op een Nederlandse universiteit (Delft).
En de mensen bij de Moslim Omroep vinden het dan vreemd dat zulke predikers een
dubbele agenda wordt verweten. Hoe willen ze dan uitleg geven aan de uitspraak
dat Allah alles beter weet en dat wij hier in het westen ons eigen
gezonde verstand niet hoeven te gebruiken bij religieuze aangelegenheden? Met
zulke modernisten heb je geen fundamentalisten meer nodig.
Mythologisch
denken
De
huidige staat van de islam is een implosie als gevolg van het verlies van
mondiale dominantie op militair, cultureel, wetenschappelijk en sociaal terrein.
Dit heeft ervoor gezorgd dat ze op haar vroegste wortels is teruggevallen,wat
het primitieve karakter verklaart van veel islamitische groeperingen die iedere
dag het nieuws halen met hun terreurdaden. Zij gaan in bepaalde opzichten
verder dan de religieuze voorschriften, maar dat is enkel voor moslimgeleerden
zelf een kwestie, want de buitenwereld heeft geen religieuze of culturele verplichting
om de islam beter te begrijpen. De islam heeft de uitdaging om de moderniteit
te begrijpen en een plaats te vinden in de geciviliseerde wereld. Mythologisch denken
is daarbij een grote hindernis en geeft alleen maar een opeenstapeling van
uitleggingen, om dat wat niet meer van deze tijd is op een krampachtige manier
mooi en recht te praten, terwijl iedereen met gezond verstand weet dat wanneer
er zoveel woorden (en video’s) voor nodig zijn om de ‘vrede’ van de islam uit
te leggen, er iets niet helemaal in de haak is.
Sven Snijer
(1)De
consummatie op negen-jarige leeftijd van het ‘huwelijk’ kindbruidje Aisha
bijvoorbeeld, wat veel mensen in de huidige tijd doet huiveren was in die tijd
geen ongewoon verschijnsel. Weliswaar is Mohammed daarmee cultureel-historisch
gerechtvaardigd, maar voor veel mensen doet dit enorm af breuk aan zijn
geloofwaardigheid als moreel superieur persoon die de toenmalige Arabische samenleving
juist wilde verheffen. Waarom schafte hij dit gebruik niet af?
(2)
Opvallend is dat Mohammed zich sterk richt op de profeet Abraham die maar
liefst tweeduizend jaar voor Chr. leefde, terwijl over latere profeten veel meer
bekend was.
(3)Pat
Condell – Why debate dogma? https://www.youtube.com/watch?v=I5cXWElb-GE
